Gezondheid woordenboek

Uitleg en verwijzingen die de sectie Gezondheid en mindfulness van Sleutel tot Inzicht aanvullen.

2mad

2MAD is een afkorting voor 'Two Meals A Day' (twee maaltijden per dag). Deze term wordt in intermittent fasting gebruikt.

aardappelen

Zie zetmeel.

additie

Zie additief.

additief

Een additief is een stof die aan een ander materiaal of product wordt toegevoegd om de eigenschappen of de werking te veranderen of te verbeteren. Additieven kunnen bijvoorbeeld de geur, houdbaarheid, kleur of smaak van voedingsmiddelen beïnvloeden.

adenosine

Zie adenosinetrifosfaat.

adenosinedifosfaat

Zie adenosinetrifosfaat (ATP).

adenosinemonofosfaat

Zie adenosinetrifosfaat (ATP).

adenosinetrifosfaat

Adenosinetrifosfaat, ook bekend als ATP, is een molecuul dat energie in cellen transporteert. Het is de belangrijkste energievaluta van de cel en het is een eindproduct van de processen van fotofosforylering (het toevoegen van een fosfaatgroep aan een molecuul met behulp van energie uit licht), cellulaire ademhaling en fermentatie. Alle levende wezens gebruiken ATP. Het wordt niet alleen gebruikt als energiebron, maar wordt ook gebruikt in signaaltransductieroutes voor celcommunicatie en wordt tijdens de DNA-synthese opgenomen in desoxyribonucleïnezuur (DNA).

Zie De misvatting dat koolhydraten de belangrijkste energie leveren.

adp

ADP is een afkorting voor adenosinedifosfaat.

afld

AFLD is een afkorting voor 'Alcoholic Fatty Liver Disease' (alcoholische leververvetting). Zo werd vroeger de leververvetting genoemd omdat destijds de leververvetting doorgaans door alcohol werd veroorzaakt. Zie ook NAFLD.

amp

AMP is een afkorting voor adenosinemonofosfaat.

analogie

Een overeenkomst tussen twee zaken die men als uitgangspunt neemt voor een redenering of om iets uit te leggen.

artritis

Een gewrichtsontsteking of artritis is een ontstekingsreactie van het gewricht.

asesulfaam-k

Asesulfaam-k is een van de kunstmatige zoetstoffen. Zie excitotoxinen.

Acesulfaam-K (de K staat voor kalium) is een synthetische zoetstof met een 200 maal sterkere zoetkracht dan normale suiker. Het wordt in voedingsmiddelen aangeduid met E950. Acesulfaam wordt op de markt verkocht met onder andere de merknamen Sunett en Sweet One.

Bron: Voor meer over dit onderwerp, zie https://nl.wikipedia.org/wiki/Acesulfaam-K.

aspartaam

Aspartaam is een van de kunstmatige zoetstoffen. Zie excitotoxinen.

atp

ATP is een afkorting voor 'adenosinetriphosphate'. Zie adenosinetrifosfaat.

autofagie

Dit woord betekent in het Grieks: 'zelf eten', het lichaam 'eet zichzelf op'. Kort gezegd is het een functie van het lichaam waarbij oude beschadigde cellen worden opgeruimd en vervangen door nieuwe gezonde cellen. Autofagie is daarom zeer belangrijk. Het treedt o.a. op bij perioden van vasten zoals intermittent fasting.

Zie Wat is autofagie en wat zijn de voordelen?

auto-immuniteit

Auto-immuun betekent dat het immuunsysteem zich tegen het lichaam zelf keert. Dit gebeurt doordat het immuunsysteem lichaamseigen cellen en stoffen als lichaamsvreemd ziet, waardoor het antistoffen tegen de eigen weefsels gaat vormen.

b

barrière

Barrière betekent een hindernis, begrenzing, bescherming of belemmering die de doorgang of de vooruitgang van iets of iemand verhindert.

basaal metabolisme

Afgekort: BMR (Basal Metabolic Rate). Je metabolisme is direct gekoppeld aan je vermogen om af te vallen, en nog belangrijker, om op gewicht te blijven als je eenmaal je streefgewicht hebt bereikt. Dr. Sten Ekberg vertelt je er alles over.

Video (0020) Dr. Sten Ekberg: Over basaal metabolisme, setpoint en meer
Trefwoorden: basaal metabolisme; setpoint.

bewerkt voedsel

Zie Wat is bewerkt voedsel?

bg

BG is een afkorting voor 'blood glucose' (bloedsuiker).

bicarbonaat

Zie elektrolyten.

biologisch

Zie Koop zoveel mogelijk biologische producten.

bloeddruk

Voor een heldere en eenvoudige uitleg voor alle basiskennis die je moet weten, ga naar de groep Basis 2 van de sectie Gezondheid en mindfulness.

bloedglucose

Bloedglucose is een andere naam voor bloedsuiker.

bloedsuiker

Bloedsuiker is glucose (BG). Ook wel bloedglucose genoemd.

bloedsuikerspiegel

De bloedsuikerspiegel is de hoeveelheid bloedsuiker in het bloed.

bmr

BMR is een afkorting voor 'Basal Metabolic Rate' oftewel basaal metabolisme.

bouwstenen

Zie Wat is echt voedsel?

brandstof

Echte brandstof zit in echt voedsel. Zie Wat is echt voedsel?

brood

Zie zetmeel.

c

calcium

Zie elektrolyten.

carnivoor

Een wezen dat voornamelijk of alleen maar vlees eet.

celmembranen

Voor een belangrijke uitleg over wat deze doen, zie Margarine is nóg slechter dan olie.

chemicaliën

Chemicaliën zijn stoffen die via chemische processen zijn gemaakt. Ze kunnen zowel natuurlijk als synthetisch zijn. Hier zijn enkele voorbeelden van chemicaliën:

Het is belangrijk op te merken dat chemicaliën een breed scala aan toepassingen hebben, zowel in ons dagelijks leven als in industriële processen. Ze kunnen nuttig zijn, maar sommige kunnen ook gevaarlijk zijn als ze niet op de juiste manier worden behandeld.

chloride

Zie elektrolyten.

cholesterol

Bezig.

coeliakie

Coeliakie is een auto-immuunziekte. Het lichaam is overgevoelig voor gluten. Het veroorzaakt een ontstekingsreactie in het darmslijmvlies. De darmvlokken raken daardoor beschadigd. Gluten is een eiwit dat voorkomt in tarwe, rogge, gerst, spelt en kamut. Ook is haver vaak besmet met gluten en wordt daardoor meestal niet verdragen door mensen met coeliakie. Het eten van gluten veroorzaakt een beschadiging van het slijmvlies van de dunne darm.

commerciële oliën

Bezig.

conserveermiddelen

Als voedsel langer moet worden bewaard, is conservering nodig. Voedsel bevat doorgaans behalve water, koolhydraten, eiwitten en vetten wat goede omstandigheden biedt voor de groei van micro-organismen, gisten en schimmels. De toegestane stoffen voor voedselconservering hebben meestal een Europese code, een E-nummer, van 200 t/m 259. Sommige voedingsstoffen hebben zelf een conserverende werking zoals suiker dat jam conserveert. Conserveermiddelen kunnen kunstmatig en synthetisch zijn.

Bekende conserveermiddelen in voedsel zijn sorbinezuur en sorbaat (E200-E203), benzoëzuur en benzoaat (E210-E219), sulfiet (E221-E228), nitriet en nitraat (E249-E252).

cortisol

Zie Wat is cortisol en wat doet het?

cvd

CVD is een afkorting voor 'Cardio Vascular Desease' (hart- en vaatziekten).

cytoplasma

Het cytoplasma is de volledige inhoud van een cel, met uitzondering van de celkern. Het cytoplasma bestaat uit het cytosol (de grondvloeistof), de organellen en alle andere inwendige celcomponenten zoals eiwitten. Het cytoplasma wordt begrensd door een membraan, dat ervoor zorgt dat de levende celinhoud niet naar buiten stroomt. Het cytoplasma bestaat voor ongeveer 80% uit water en is rijk aan eiwitten, koolhydraten, ionen en nucleïnezuren.

Bron: XXX Voor meer over dit onderwerp, zie https://nl.wikipedia.org/wiki/Cytoplasma.

d

degeneratieve ziekte

Een degeneratieve ziekte wordt gedefinieerd als een ziekte die wordt gekenmerkt door een verslechtering van de toestand als gevolg van de achteruitgang van de functie en de structuur van het aangetaste lichaamsdeel, waardoor invaliditeit, sterfte en morbiditeit worden veroorzaakt, die voortijdig kunnen optreden.

Bron: Voor meer over dit onderwerp, zie https://isnca.org/nl/degeneratieve-ziekte/.

degenereren

'Langzaam achteruitgaan in levensvatbaarheid, in kwaliteit'. Het is het verliezen van goede eigenschappen of ontaarden. In de biologie betekent het langzaam achteruitgaan in levensvatbaarheid of kwaliteit. Het kan ook verwijzen naar veranderingen in cellen en weefsels waardoor hun normale functie aangetast wordt.

Degeneratie of ontaarding is een achteruitgang in de werking van weefsels en organen, dat bijna steeds gevolgd wordt door veranderingen in de bouw (structuur) van die organen. Degeneratie kan overgaan in versterf (necrose) maar vaak is nog terugkeer tot de normale werking en bouw van het orgaan mogelijk. In het laatste geval spreekt men van een omkeerbare (reversibele) degeneratie oftewel het regenereren.

diabetes type 2

Zie metabool syndroom.

diurese

Diurese of diuresis is de vorming van urine door de nieren. De urine die bij diurese ontstaat wordt opgeslagen in de urineblaas en daarna periodiek geloosd, gemiddeld zo'n vier tot vijf keer per etmaal. De gemiddelde urineproductie bij diurese van één persoon is één tot anderhalve liter per 24 uur.

diuresis

Zie diurese.

e

eating window

Letterlijk: 'eetraam'. Met deze term wordt in intermittent fasting het tijdsbestek bedoeld waarbinnen je eet.

eenkoren

Eenkoren is een oeroude tarwe soort.

elektrolyten

Wanneer essentiële mineralen die je lichaam nodig heeft worden opgelost in vocht, vormen ze elektrolyten die elektrisch geladen zijn. Ze wisselen signalen uit tussen receptoren in cellen en de hersenen wat erg belangrijk is voor allerlei processen. Zie Wat zijn elektrolyten?

excitotoxiciteit

Zie excitotoxinen.

excitotoxinen

Excitotoxinen zijn normaal gesproken aminozuren, die reageren met gespecialiseerde receptoren (ontvangers) in de hersenen op een dusdanige manier dat het leidt tot de vernietiging van bepaalde typen neuronen. Glutamaat is een van de meer gebruikelijke excitotoxinen. MSG is het natriumzout van glutamaat. Dit aminozuur is een normale neurotransmitter in de hersenen. In feite is het de meest gebruikte neurotransmitter in de hersenen. De voorstanders van MSG- en aspartaamgebruik zeggen: "Hoe kan een stof die normaal door de hersenen wordt gebruikt schade veroorzaken?" Dat komt omdat de neurotransmitter glutamaat slechts in uiterst kleine hoeveelheden in de extracellulaire vloeistof voorkomt — niet meer dan 8 tot 12uM. Zodra de concentratie van deze neurotransmitter boven dit niveau stijgt gaan neuronen abnormaal veel signalen doorgeven. Bij hogere concentraties MSG gaan de cellen zoveel signalen doorgeven dat de cellen een proces doormaken van vertraagde celdood bekend als excitotoxicity (excitotoxiciteit), m.a.w. ze worden zo opgefokt dat ze sterven.

Al met al behelst dit onderwerp mogelijk zeer ernstige gevolgen.

Bron: Voor meer over dit onderwerp, zie http://aspartaam.nl/artikelen/blaylock.php.

Zie ook Vergif als smaakversterker.

f

fda

FDA is een afkorting voor 'Food and Drug Administration'. Een organisatie in de U.S. die de veiligheid van voedingsproducten en medicijnen onderzoekt.

formaldehyde

Formaldehyde of methanal is een gas met een zeer sterke, onaangename geur. Het is de eenvoudigste organische verbinding uit de stofklasse der aldehyden.

Bron: Voor meer over dit onderwerp, zie https://nl.wikipedia.org/wiki/Formaldehyde.

fosfor

Zie elektrolyten.

frankenfood

Frankenfood is een informele term die de verschillende soorten genetisch gemodificeerde (GMO) voedingsproducten beschrijft die zijn gemaakt met behulp van bio-engineering. Bepaalde soorten voedsel, zowel planten als dieren, maken kennis met specifieke veranderingen in hun desoxyribonucleïnezuur (DNA) structuren. Hoewel frankenfood eind 20e eeuw op de markt is geweest, heeft het veel negatieve debatten opgeleverd vanwege het feit dat het in de natuur voorkomende voedselbronnen muteert. Dit heeft als neveneffect gehad dat het de biologische voedselindustrie hielp stimuleren, waardoor veel consumenten en voedselproducenten ertoe werden aangezet de impact van genetisch gemodificeerde voedselproducten te minimaliseren en terug te keren naar de basisprincipes van de voedselproductie die hun voorgangers genoten.

fructose

Zie suiker.

g

gehydrogeneerd

Zie hydrogenering.

gemetaboliseerd

Voedsel dat niet goed gemetaboliseerd wordt. Zie metaboliseren.

genetisch gemodificeerd

Zie genetische modificatie.

genetische modificatie

Zie Genetische modificatie.

gezondheid

Zie Wat is echt voedsel?

ghreline

Ghreline (in de volksmond ook het hongerhormoon) is een hormoon dat vooral afgescheiden wordt door de maagwand en dat de eetlust opwekt.

Bron: Voor meer over dit onderwerp, zie https://nl.wikipedia.org/wiki/Ghreline.

gi

Zie glycemische index.

gi food

GI Food is een afkorting voor 'Hoge Glycemische Index' (Hoge Glycemische Index). Dit is elke vorm van suiker, zetmeel, koolhydraten, bewerkt voedsel, etc.

gif

Zie Wat is echt voedsel?

glazuur

Bezig.

glucose

Glucose is bloedsuiker. Zie suiker.

glutamaat

Glutamaat is een neurotransmitter. Zie ook excitotoxinen.

glycemische index

De glycemische index (GI), ook wel als 'glykemische index' geschreven, is een manier om aan te geven hoe snel koolhydraten in het bloed worden opgenomen. De glycemische index wordt uitgedrukt in een getal tussen 0 en 100. Een GI kleiner dan 50 is laag, tussen de 50 en 70 is gemiddeld, en groter dan 70 is hoog.

glycogeen

Glycogeen is een meervoudig vertakt polymeer van glucose, waarbij de glucose-eenheden, via glycogenese, aan weerszijden aan elkaar zijn gekoppeld. Glycogeen dient als energieopslag in dieren en schimmels, vergelijkbaar met zetmeel in planten. Na ontkoppeling (glycogenolyse) kunnen de teruggevormde glucosemoleculen in de cellen als brandstof worden gebruikt.

In de mens wordt glycogeen voornamelijk opgeslagen in de spieren en de lever en dient het als secundaire langdurige energieopslag (vetten in vetweefsel dienen als primaire energieopslag). Uit voedsel opgenomen koolhydraten worden als glycogeen opgeslagen in de lever (de hoogste concentratie) en in de spieren (de grootste hoeveelheid), waar het wordt gebruikt als makkelijk aanspreekbare energievoorraad. Glucose is hier zelf niet geschikt voor, omdat de osmotische waarde te groot zou worden (er dreigt te veel water naar binnen te diffunderen). De bloedsuikerspiegel wordt onder meer geregeld door de opbouw en afbraak van glycogeen onder invloed van verschillende hormonen.

Bron: Voor meer over dit onderwerp, zie https://nl.wikipedia.org/wiki/Glycogeen.

Zie ook koolhydraten.

glycolyse

Glycolyse is een proces in het cytoplasma van de cellen van een organisme waarbij glucose, met behulp van enzymen, in tien stappen wordt afgebroken tot pyruvaat; zie afbeelding hiernaast. Drie van de tien stappen zijn onomkeerbaar. Eén glucosemolecuul levert twee moleculen pyruvaat, doordat na de aldolase en isomerase stap alles keer twee gedaan wordt.

Bron: Voor meer over dit onderwerp, zie https://nl.wikipedia.org/wiki/Glycolyse.

gmo

GMO is een afkorting voor 'Genetically Modified Organism' (genetisch gemodificeerd organisme). Zie genetische modificatie.

groeihormoon

Een groeihormoon (somatotropine), afgekort HGH, is een hormoon dat in het lichaam de groei stimuleert zoals de opbouw van spieren. Het wordt gemaakt in de hypofysevoorkwab. Het is een vet verbrandend hormoon. Wanneer het groeihormoon wordt aangemaakt, kom je in de vetverbrandingsmodus. Oefening stimuleert het groeihormoon.

h

heel voedsel

Zie Wat is echt voedsel?

herbivoor

Een wezen dat uitsluitend planten eet.

hgh

HGH is een afkorting voor 'Human Growth Hormone'. Zie groeihormoon.

hiit

HIIT is een afkorting voor 'High Intensity Interval Training'.

homeostase

Homeostase is het evenwicht van alle functies in het lichaam en het vermogen van het lichaam dit evenwicht te behouden. Het wordt ook wel 'zelfregulatie' genoemd. Zie Wat is echt voedsel?

hongerhormoon

Zie ghreline.

hydrogenering

Hydrogenering is een chemisch proces waarbij een onverzadigde binding wordt omgezet in een verzadigde binding door additie van waterstofgas. Het proces vereist het gebruik van een katalysator, aangezien hydrogenering alleen spontaan plaatsvindt bij hoge temperaturen. De meest voorkomende katalysatoren zijn nikkel, platina of palladium. Hydrogenering wordt bijvoorbeeld gebruikt bij de vetharding van eetbare plantaardige oliën en andere vette oliën zoals visolie.

hypoglycemie

Hypoglycemie is een te laag glucose gehalte in het bloed. Glucose wordt ook wel 'bloedsuiker' genoemd. Hypoglycemie is dus een te laag bloedsuiker gehalte.

hypoglycemisch

Als je hypoglycemisch bent, ben je in een staat waarin een te laag glucose gehalte in het bloed is. Zie ook hypoglycemie.

hypothalamus

De hypothalamus is een onderdeel van de hersenen. De hypothalamus is een onderdeel van het limbisch systeem. Het controleert het autonome zenuwstelsel en het endocriene systeem en speelt een cruciale rol bij de organisatie van gedragingen die zorgen voor de overleving van het individu en de soort: eten, vechten, vluchten, paren. Daarnaast speelt de hypothalamus ook nog een cruciale rol bij de temperatuurregeling.

Bron: Voor meer over dit onderwerp, zie https://nl.wikipedia.org/wiki/Hypothalamus.

i

inflammatoir

Inflammatoir betekent betrekking hebbende op ontstekingen.

inflammatoire aandoening

Een inflammatoire aandoening heeft betrekking op een ontstekingsprobleem. Zie ontstekingen.

insuline

Wanneer insuline wordt aangemaakt, kom je in de vetopslagmodes. Zie Wat is insuline en wat doet het?

insulinegevoelig

Zie insulinegevoeligheid.

insulinegevoeligheid

Zie Wat is insuline en wat doet het?

insulineresistent

Zie insulineresistentie.

insulineresistentie

Zie Wat is insuline en wat doet het?

intermittent fasting

Intermittent fasting betekent in het Nederlands 'periodiek vasten'; 'ononderbroken vasten'. Voor een heldere en eenvoudige uitleg voor alle basiskennis die je moet weten, ga naar het deel Basis 1 van de sectie Gezondheid en mindfulness.

Zie ook Mindfulness voor de ondersteuning van een gezond lichaam.

ir

IR is een afkorting voor 'insulineresistentie'.

j

jager-verzamelaar

Een jager-verzamelaar is een mens die zich in leven houdt door middel van jacht en/of het verzamelen van diverse eetbare dingen. Jager-verzamelaars leefden honderdduizenden jaren geleden, in het Paleolithische tijdperk. Ze hadden niet elk uur van de dag te eten en ook niet elke dag. Zij hadden geen koelkasten vol met voedsel dat elk moment beschikbaar was. Ze waren heel erg beperkt in het voedsel dat ze konden bewaren. Zij kenden geen eettentjes waar je even naar binnen kon lopen om iets te verorberen. Soms was er volop te eten, maar ze moesten het ook vaak een paar dagen zonder eten doen.

k

kalium

Zie elektrolyten.

katalysatoren

Zie Wat is echt voedsel?

kauwgom

Zie De gevaren van kunstmatige zoetstoffen.

keto

Zie keto dieet.

keto dieet

Ook wel 'ketogeen dieet' (heeft met de genen te maken, dus niet dat het 'geen' dieet is ). Het is echter geen 'jojo' dieet. Het doel is in de eerste plaats dat je gezonder wordt. Het is de gezondheid die bepalend is dat je afvalt indien nodig. Intermittent fasting daarentegen, is geen dieet; het is een 'eetpatroon'. Maar wanneer je dit combineert met een keto dieet, dan ben je optimaal bezig voor je gezondheid.

Bij een keto dieet ligt de balans van de voedselinname in de volgende verhoudingen:

Het percentage voor koolhydraten is een persoonlijke keuze. Sommige mensen kiezen voor 0% maar dat is niet wat Dr. Sten Ekberg adviseert omdat 'we van alles wat' binnen dienen te krijgen. Een te hoog percentage daarentegen kan er voor zorgen dat het lichaam niet of 'kwakkelt' om in ketose te geraken.

keto griep

Zie Wat is de keto griep?

ketonen

Zie ketose.

ketose

Wanneer je lichaam in ketose is, produceert het lichaam ketonen. Ketonen zijn nodig zodat het lichaam vetten kan afbreken en deze als energie kan aanwenden. Het lichaam moet zich aan dit soort verbranding aanpassen waarvoor het ketonen zal moeten aanmaken. Je raakt pas in ketose nadat je enkele dagen (dat is bij iedereen verschillend) minder dan plusminus 50 gram koolhydraten eet. Verlaag je dit naar bijvoorbeeld 5-10 gram, dan zul je eerder in ketose geraken. Een ander voordeel is dat het lichaam dan niet 'kwakkelt' om de overgang naar ketose te maken en je dan sneller van eventuele keto griep verschijnselen verlost zult zijn.

koolhydraten

Zie De oorzaken van hart- en vaatziekten en meer; suiker.

kunstmatige kleurstoffen

Wanneer briljante tinten blauw, rood, groen, geel en paars cakes, donuts en snoepjes in kunstwerken veranderen, is het moeilijk om ze te weerstaan. Maar achter de kleurrijke aantrekkingskracht van deze voedingsmiddelen schuilt een duistere kant. In het afgelopen decennium is er een groeiende bezorgdheid ontstaan over de mogelijke gezondheidsrisico's van het consumeren van kunstmatige kleurstoffen voor levensmiddelen.

In tegenstelling tot natuurlijke voedselkleuren, die zijn gemaakt van groenten, fruit en specerijen, zijn kunstmatige (ook wel synthetische) kleuradditieven afgeleid van aardolie en worden ze verfijnd en getest totdat ze geen sporen van aardolie meer bevatten, volgens de American Chemical Society.

Zie ook mononatriumglutamaat; kunstmatige zoetstoffen.

kunstmatige smaakstoffen

Zie mononatriumglutamaat.

kunstmatige zoetstoffen

Kunstmatige zoetstoffen zijn een klasse van niet in de natuur voorkomende zoetstoffen met weinig of geen calorieën, die worden gebruikt ter vervanging van suiker. Deze laagcalorische zoetstoffen worden ook wel intensieve zoetstoffen genoemd. Ze hebben doorgaans honderden of zelfs duizenden malen de zoetkracht van suiker en hebben over het algemeen een bittere bijsmaak. Voorbeelden zijn aspartaam, natriumcyclamaat, neotaam, sacharine (E954), asesulfaam-k en sucralose.

Kunstmatige zoetstoffen worden gebruikt omdat ze calorie-arm zijn en dus geen toename van lichaamsgewicht veroorzaken en omdat ze een zoete smaak geven zonder het gebit aan te tasten. Ze worden voornamelijk toegepast in voedingsmiddelen, maar ook in bijvoorbeeld kauwgom en tandpasta.

Kunstmatige zoetstoffen worden vaak aan diabetici geadviseerd omdat ze geen calorieën bevatten, terwijl er geen rekening gehouden wordt met andere zeer ernstige nadelen.

Kunstmatige zoetstoffen zijn omstreden vanwege vermeende schadelijke gevolgen bij gebruik, als zou het kankerverwekkend zijn of zelfs giftig (toxiciteit).

De modieuze suikervervanger stevia echter, heeft hier ambivalente eigenschappen. Het is een natuurlijke stof uit de steviaplant, met tegelijkertijd de zoetkracht van kunstmatige zoetstoffen en de neiging tot het geven van een bittere nasmaak, zonder calorieën te leveren.

Zie ook mononatriumglutamaat; kunstmatige kleurstoffen.

l

ldl

Bezig. Veel misvattingen hierover. Meer info volgt.

leptine

Leptine is een peptidehormoon dat van nature in het menselijk lichaam aanwezig is en een rol speelt bij de regulatie van verzadiging. Het tegengesteld werkend hormoon is ghreline dat het hongergevoel opwekt.

Bron: Voor meer over dit onderwerp, zie https://nl.wikipedia.org/wiki/Leptine.

leververvetting

Zie o.a. suiker.

light frisdrank

Zie Light frisdranken zitten vol gevaarlijke zoetstoffen.

m

magnesium

Zie elektrolyten.

medische aandoening

Een medische aandoening is een afwijking van de gezonde toestand van lichaam of geest. Het is een overkoepelend begrip voor de verzameling van symptomen, syndromen, klinische tekens, ziekten, handicaps, metabolisme, letsels en vormen van RSI etc. Bij het beschouwen van een aandoening kan onderscheid worden gemaakt tussen oorzaak of oorzaken en symptomen.

meditatie

Sleutel tot Inzicht (STI) is zeer gespecialiseerd in de boeddhistische meditatie zoals het door de Boeddha werkelijk is onderwezen. Het gaat om inzicht meditatie oftewel de satipatthana training. Beslist geen gezweef maar heel realistisch! Ga eens naar Mindfulness voor de ondersteuning van een gezond lichaam voor een introductie. Daar wordt je verder verwezen naar de juiste locaties op STI.

melkzuur

Zie o.a. De misvatting dat koolhydraten de belangrijkste energie leveren; Bewegen, doe het op de juiste manier.

metabolisch

Zie metabolisme.

metabolische aandoening

Een metabolische aandoening heeft betrekking op een stofwisselingsprobleem. Zie metabolisme.

metabolische staat

Zie basaal metabolisme.

metabolische ziekte

Zie metabool syndroom.

metaboliseren

Metaboliseren is een term die wordt gebruikt om de omzetting van stoffen in het lichaam te beschrijven. Het is een onderdeel van de stofwisseling oftewel het metabolisme, dat het geheel van biochemische processen in de cellen van organismen omvat. Enzymen spelen een centrale rol bij deze omzettingen.

metabolisme

Metabolisme is het proces waarbij het lichaam voedsel omzet in energie en andere stoffen die nodig zijn voor het functioneren van het lichaam. Een ander woord voor metabolisme is stofwisseling. Zie basaal metabolisme.

metabool syndroom

Metabool syndroom is een stofwisselingsziekte (metabolic disease) en heeft te maken met suiker en koolhydraten die insuline aandrijven, een hoge bloeddruk etc. Het veroorzaakt ook leververvetting dat het lichaam verstopt waardoor overeten en ontstekingen worden veroorzaakt. Metabool syndroom is in principe geen ziekte, maar een aanpassing van het lichaam aan wat we eten. Metabool syndroom is diabetes type 2.

Diabetes type 2 is zeker wel om te keren. Zie de sectie Gezondheid en mindfulness.

microbioom

Het microbioom is een verzamelnaam voor alle micro-organismen die in en op een plant, dier of mens leven. Het microbioom bestaat uit bacteriën, virussen, gisten en schimmels. Het microbioom heeft een rol in de bescherming tegen ziekteverwekkers en de vertering van voedsel. Het microbioom is persoonlijk en wordt beïnvloed door de omgeving.

micronutriënten

Micronutriënten zijn voedingsstoffen die in kleine hoeveelheden in onze voeding voorkomen. Micronutriënten zijn vitaminen, mineralen en sporenelementen.

mitochondriën

In bijna alle lichaamscellen zijn mitochondriën te vinden. Het zijn de energiefabrieken van de cel. Eén van hun functies is het maken van energie. Ons lichaam heeft deze energie nodig om goed te functioneren. De hersenen hebben energie nodig om te kunnen denken, spieren gebruiken energie om te bewegen. Energie wordt aangeleverd via voedingsstoffen.

monniksfruit

Monniksfruit is een kleine ronde vrucht uit de familie van de komkommerachtigen, afkomstig uit de bergen in Zuid-China. In de U.S. wordt het extract gebruikt in een uitgebreid assortiment levensmiddelen vanwege de zoete eigenschappen en omdat er geen calorieën in zitten. De U.S. FDA beschouwt de stof als erkend als veilig. Ook andere landen, zoals Canada, China, Japan en Singapore. In Europa is monniksfruit nog niet toegestaan omdat het nog de Novel Food evaluatieprocedure moet ondergaan.

mononatriumglutamaat

Zie Vergif als smaakversterker.

Zie ook kunstmatige zoetstoffen; kunstmatige kleurstoffen.

msg

MSG is een afkorting voor 'monosodium glutamate', zie mononatriumglutamaat.

n

nafld

NAFLD is een afkorting voor 'Non Alcoholic Fatty Liver Disease' (niet-alcoholische leververvetting). Voorheen sprak men hoofdzakelijk over AFLD ('Alcoholic Fatty Liver Disease') dat een leververvetting veroorzaakte, maar omdat er tegenwoordig heel veel suikers worden geconsumeerd, gebeurt dit ook door 'niet-alcohol', vandaar NAFLD. Zie suiker.

natrium

Zie elektrolyten.

natriumcyclamaat

Patriumcyclamaat is een van de kunstmatige zoetstoffen. Zie excitotoxinen.

neotaam

Neotaam is een van de kunstmatige zoetstoffen. Zie excitotoxinen.

neurotoxine

Zie neurotoxinen.

neurotoxinen

Neurotoxinen zijn gifstoffen die de werking van het zenuwstelsel beïnvloeden. Meestal zijn het stoffen die de stofwisseling van neurotransmitters in of rond de synapsen tussen de zenuwcellen ernstig verstoren. Daardoor raakt de impulsoverdracht tussen zenuwcellen of de impulsoverdracht van zenuwcellen naar spiercellen verstoord wat fatale gevolgen kan hebben.

neurotransmitter

Neurotransmitters zijn stofjes die een belangrijke invloed op ons lichaam uitoefenen. Het zijn de chemische boodschappers van het lichaam. Hun taak is signalen uit zenuwcellen (neuronen) door te sturen naar doelcellen. Deze doelcellen zitten in spieren, klieren of andere zenuwen.

nitrieten

Nitrieten kunnen aan vleeswaren worden toegevoegd (E249 = kaliumnitriet; E250 = natriumnitriet) om verkleuring te voorkomen, en om bacteriegroei (met name de uitgroei van Clostridium botulinum) te remmen.

o

obesitas

Obesitas is een medische aandoening waarbij zich zoveel lichaamsvet heeft opgehoopt dat dit een negatief effect kan hebben op de gezondheid. Obesitas is een andere term voor overgewicht of zwaarlijvigheid.

oefening

Oefening, bewegen, sporten kan op veel verschillende manieren. Zo kun je een ontspannen wandeling maken, krachttraining doen, of HIIT. Oefening stimuleert het groeihormoon.

olie

Zie Commerciële oliën.

oliën

Zie olie.

omad

OMAD is een afkorting voor 'One Meal A Day' (één maaltijd per dag). Deze term wordt in intermittent fasting gebruikt.

ontstekingen

Zie Waardoor ontstaan ontstekingen?

ontstekingsregulatoren

Essentiele vetten zijn o.a. ontstekingsregulatoren. Sommige zijn pro-inflammatoir, andere zijn anti-inflammatoir.

onwetendheid

In het boeddhisme betekent onwetendheid 'een gebrek aan ware kennis' (avijja). Ook omtrent gezondheid is er erg veel onwetendheid. Zie Onwetendheid over gezondheid binnen diverse instanties.

Ook inzake de onwetendheid op het mentaal gebied tref je een soortgelijke onwetendheid aan bij de mensen die juist over diepgaande kennis zouden moeten beschikken. Ook hier is het hartverscheurend te zien hoe mensen hierdoor het slachtoffer worden. Ik heb er een document over geschreven waarin ik de puntjes keihard op de i zet: De verwoestende gevolgen van geest verdovende medicijnen.

oxidatie

M.b.t. voeding betekent oxidatie 'een reactie met zuurstof waarbij vrije radicalen ontstaan'. Zie ook ontstekingen.

oxidatieve fosforylering

De oxidatieve fosforylering is een onderdeel van de stofwisseling waarin energie uit voedingsstoffen via een reeks redoxreacties, en met gebruikmaking van zuurstof, wordt omgezet en opgeslagen in adenosinetrifosfaat (ATP). In eukaryoten, zoals planten en dieren, vindt de oxidatieve fosforylering plaats binnen mitochondriën. Het proces is uiterst efficiënt: in het menselijk lichaam produceert het ongeveer 90% van alle energie.

Bron: Voor meer over dit onderwerp, zie https://nl.wikipedia.org/wiki/Oxidatieve_fosforylering.

Zie Bewegen, doe het op de juiste manier; De misvatting dat koolhydraten de belangrijkste energie leveren

oxidatieve stress

Oxidatieve stress is een stofwisselingstoestand, waarbij meer dan een normale fysiologische hoeveelheid reactieve zuurstofverbindingen (ROS - reactive oxygen species) in de cel gevormd wordt of aanwezig is.

Bron: Voor meer over dit onderwerp, zie https://nl.wikipedia.org/wiki/Oxidatieve_stress.

oxideren

Zie oxidatie.

p

pasta

Zie zetmeel.

plantaardige olie

Zie commerciële oliën.

plateau

Zie setpoint.

proteïne

Bezig.

q

r

ranzig

Ranzig is een negatieve kwalificatie van vet en/of olie. Bij de veroudering van vet en/of olie of vethoudende producten, mede door de invloed van hitte, licht en zuurstof, zal de smaak en kwaliteit afnemen. Ze worden snel ranzig.

regenereren

'Hernieuwen'; 'herstellen'; 'weer doen aangroeien'; 'herscheppen'. Het is het tegenovergestelde van degenereren.

rijst

Zie zetmeel; De oorzaken van hart- en vaatziekten en meer.

rsi

RSI is overbelastingskramp, herhalingsoverbelasting Als je dag in dag uit lang voor een pc werkt, kun je een muisarm oplopen. Mensen zeggen vaak 'achter de pc', maar daar heb je niet veel te zoeken; je ziet er meer draadjes dan wat anders.

s

sacharine

Sacharine is een van de kunstmatige zoetstoffen. Zie excitotoxinen.

setpoint

Met het setpoint wordt het plateau bedoeld waarop het lichaam je metabolisme reguleert. Als het setpoint hoog is, is het metabolisme laag en verbrand je minder omdat het lichaam gaat bezuinigen. Hierdoor kom je op den duur niet alleen aan, maar het is ook een gevaar voor je organen. Is je setpoint lager, dan verbrand je meer en is gezonder voor je organen en het gehele lichaam. Cellen moeten namelijk 'gerecycled', vernieuwd, worden. Dat gebeurt door het verbranden van energie.

Video (0020) Dr. Sten Ekberg: Over basaal metabolisme, setpoint en meer
Trefwoorden: basaal metabolisme; setpoint.

smaakversterker

Zie mononatriumglutamaat.

somatotropine

Zie groeihormoon.

staal gesneden haver

Bezig.

statine

Een statine is een cholesterolverlagend medicament dat ingrijpt op de synthese van cholesterol door de snelheidsbepalende stap in de productie van cholesterol te remmen. Statines zijn geneesmiddelen tegen een verhoogd cholesterol gehalte in het bloed. Ze werken door ervoor te zorgen dat de aanmaak van cholesterol in de lever afgeremd wordt. Statines verlagen de LDL-cholesterol met 18 tot 55% en reduceren de triglyceriden met 5 tot 15%.

Bezig, meer volgt.

stemmingswisselingen

Stemmingswisselingen zijn van toepassing op het mentale gebied. Om mentaal gezond te zijn, zijn er twee zaken van essentieel belang:

natriumcyclamaat

Stevia is een natuurlijk product dat gebruikt wordt in plaats van kunstmatige zoetstoffen. Ook aanbevolen door Dr. Sten Ekberg.

stofwisselingsziekten

Zie metabool syndroom.

sucralose

Sucralose is een van de kunstmatige zoetstoffen. Zie excitotoxinen.

suiker

Zie Suikers zijn het begin van insulineresistentie; De oorzaken van hart- en vaatziekten en meer.

synaps

Een synaps is de contactplaats tussen twee zenuwcellen of tussen een zenuwcel en een spiervezel of een zenuwcel en een kliercel of naar dezelfde zenuwcel (autapse), waar door geleide diffusie van ionen zenuwimpulsoverdracht plaatsvindt.

synthetisch

Synthetisch betekent dat iets kunstmatig is en niet uit de natuur afkomstig is. Synthetisch kan ook verbindend of samenstellend zijn. Synthetische stoffen worden vaak gemaakt van aardolie of aardgas, of door bestaande medicijnen of plantenmateriaal te bewerken. Voorbeelden zijn synthetische ammoniak, synthetische kleurstoffen, en synthetische drugs.

t

t1d

T1D is een afkorting voor Diabetes type 1.

t2d

T2D is een afkorting voor Diabetes type 2.

tarwe

Zie Moderne tarwe is de meest voorkomende gevoeligheid.

toxiciteit

Toxiciteit (of giftigheid) is de mate waarin een stof, substantie of situatie schadelijk is voor levende organismen. Zie ook excitotoxinen.

transvetten

Zie op de volgende video de toelichting op transvetten (op 25:55).

Dit onderwerp komt op STI nog verder aan de orde. Zie ook Margarine is nóg slechter dan olie.

triglyceriden

Triglyceriden zijn stoffen die vetzuren binden en bij elkaar houden. Een deel van deze gebonden vetten zit in het bloed en dient als energie voor de spieren, het andere deel zit vaak opgeslagen in vetweefsel.

u

v

verzadigd vet

Hier zijn veel misverstanden over. Uitleg volgt.

vet

Zie vetten.

vet aangepast

Door te veel koolhydraten te nuttigen, leer je het lichaam om de energie uit koolhydraten te halen. Door koolhydraten drastisch te verminderen, kan het lichaam de energie niet meer koolhydraten halen. Dan moet het lichaam op zoek naar een andere bron van energie. Wanneer je genoeg vetten eet zal het gaan overschakelen om de energie uit vetten te halen. Zo leert het lichaam de energie uit vetten te halen en is het lichaam 'vet aangepast'.

vet opslag hormoon

Wanneer insuline wordt aangemaakt, kom je in de vetopslagmodes. Zie insuline.

vet verbrandend hormoon

Zie groeihormoon.

vetopslagmodes

Wanneer insuline wordt aangemaakt, kom je in de vetopslagmodes.

vetten

Bezig.

vetverbrandingsmodus

Wanneer het groeihormoon wordt aangemaakt, kom je in de vetverbrandingsmodus.

vleeswaren

Zie Vleeswaren goed of slecht?

voeding

Zie Wat is echt voedsel?

voedsel

Zie ook intermittent fasting.

voedsel, heel

Zie heel voedsel.

vrije radicalen

Bezig.

w

x

y

z

zetmeel

Zetmeel zit o.a. in tarwe, rijst en pasta. Dus ook in brood, maar ook in aardappelen. Zie tarwe.