Suikers zijn het begin van insulineresistentie
Suiker is een natuurlijk molecuul maar het probleem is dat we er veel te veel van eten.
Inhoudsopgave
Wat is suiker en wat doet het?
Overal om ons heen is suiker
Suiker past niet in de categorie vergif. Het is gewoon een verfijnd en sterk bewerkt voedsel. Het levert wel brandstof, maar het levert geen bouwstenen en geen katalysatoren. Het kan worden omgezet in energie ook al put het het lichaam uit omdat het geen voedingsstoffen bevat. Het is de hoeveelheid die het giftig (toxiciteit) maakt.
Suiker is de meest natuurlijke molecule op de planeet. Alles wat plant-gebaseerd is, is suiker, het is glucose. Er zijn gewoon verschillende vormen. Bomen zijn glucose, gras is glucose, fruit en groenten zijn glucose. Het is dus geen absoluut. Het hangt af van de vorm waarin het komt. Dus het is geen gif, maar het is de hoeveelheid die het een gif maakt. En de manier waarop het een gif wordt is, wanneer we dingen hebben als geraffineerde (sterk bewerkt) witte suiker en hoge fructose-glucosesiroop en als we het in drankjes doen. Want nu is het veel te makkelijk dat je er te veel van binnenkrijgt. Je drinkt zoete drankjes, je drinkt een zoete thee, het is warm en je begint te nippen aan zoete ijsthee. Je kunt liters van dat spul drinken. Er zit net zoveel suiker in als in frisdrank. Het is een bodemloze put. Het is een val. Alles wat nectar is noemen ze vaak nectar en zeggen ze: 'gemaakt van echt fruit'. Dan voegen ze een klein beetje fruit toe en vervolgens voegen ze synthetische chemicaliën en suiker toe.
Energiedrankjes geven je helemaal geen energie. Het zijn gewoon stimulerende middelen. Er zijn suikerdrankjes met wat cafeïne en wat andere stimulerende middelen. Blijf ver weg van al dat smakenspul, want het is puur suiker en chemicaliën. Het zijn drugs en ze zijn verslavend. Met deze drankjes is het makkelijk om elke dag honderden grammen suiker te drinken en dan wordt suiker een gif (toxiciteit). Om deze reden is suiker (qua voeding) de wortel van al het kwaad omdat het zo'n groot gedeelte van onze cultuur en gewoonte (conditionering) is geworden. Overal waar je kijkt is suiker.
De drankjes zijn het ergst, maar natuurlijk alles wat suiker bevat zoals snoep, cake, gebak, muffins, wafels, pannenkoeken, siroop etc., is slecht. Dus blijf uit de buurt van suiker. Het is goed om de suiker te tellen die je binnenkrijgt en ik zou je willen aanraden om de toegevoegde suikers tussen 0-10 gram per dag te houden. Alles wat daarboven is, is teveel, want dan is het heel gemakkelijk dat het een drug wordt met dat verslavende effect. En het begint je lever te belasten omdat je lever al die fructose moet metaboliseren die in die suiker zit.
Wat is suiker en wat doet het?
Suiker is bewerkt voedsel.
Suikers zijn lege calorieën d.w.z. dat het geen echte voeding is. Je krijgt calorieën binnen maar je hebt steeds de neiging om teveel te eten. Als we dit vaak en een langdurige periode eten, ontwikkelen we insulineresistentie.
50% van suiker is glucose. Het doet de bloedglucose stijgen en wanneer dat stijgt wordt er ook insuline geactiveerd. Dat is het eerste gedeelte van insulineresistentie.
50% van suiker is fructose. Het tweede deel dat de meeste mensen zich niet realiseren, is dat de helft van suiker fructose is. Fructose doet niet per se de bloedsuikerspiegel stijgen, maar fructose veroorzaakt NAFLD. Er zijn twee dingen die mensen consumeren die de lever verstoppen en overweldigen: de ene is alcohol en de andere is fructose. Er is geen ander weefsel in het lichaam dan de lever, dat alcohol en fructose kan verwerken en afbreken.
Als je 100 gram voedsel eet, kun je dat voedsel gelijkmatig over alle lichaamscellen verdelen als het vet, glucose of eiwit is. Maar alcohol en fructose moeten door de lever gaan. Als je 90 kilo weegt en je hebt een lever van 1,3 kilo, dan is het potentieel om de lever te overweldigen ongeveer 70 maal zo groot met alcohol en fructose dan met andere bronnen van calorieën. Dus dit is waarom we fructose zo graag willen vermijden en waarom suiker op twee verschillende manieren insulineresistentie veroorzaakt door de bloedsuikerspiegel te verhogen en door niet-alcoholische leververvetting (NAFLD) te veroorzaken.
En het is nogal ironisch dat dit zo ontstaan is, omdat suiker een van de meest natuurlijke voorkomende moleculen is. Er zit een klein beetje in elke vorm van voedsel dat we eten, maar het probleem is dat we er veel te veel van eten. Als je metabolisch gezond bent, als je geen medische aandoening hebt, geen ziekte hebt en je gewicht is ideaal, kun je waarschijnlijk gerust 10-20 gram suiker per dag eten. Dat is wat mensen honderden jaren hebben gedaan. Maar de laatste eeuw is het eten van suiker dramatisch toegenomen. De richtlijnen die het hebben over 50 gram per dag, is veel te veel. En als we boven de 100 gram uitkomen, is dat een pure ramp die de epidemie van degeneratieve ziekten en stofwisselingsziekten veroorzaakt waarmee we vandaag de dag geconfronteerd worden.
Dus de meeste ziekten worden feitelijk veroorzaakt door suiker en door het feit dat we zoveel eten, ook al is het een natuurlijk molecuul. Een kleine hoeveelheid zou in theorie prima moeten zijn, maar als we er veel van eten wordt het een ramp. Voor iedereen is de hoeveelheid dat een lichaam aankan, verschillend. We zijn allemaal anders. Als het geen hongergevoel activeert, zal de hoeveelheid die je eet wellicht voor jou in orde zijn. Maar voor veel mensen is suiker als alcohol voor een alcoholist. Een klein beetje begint al snel uit de hand te lopen en je wil er steeds meer en meer van hebben. Als dat het geval is moet je eerlijk (ujukata) tegen jezelf zijn en waarschijnlijk moet je het helemaal schrappen.
Maar dan zijn er altijd wel mensen die zeggen dat dat veel te extreem is en komen ze met allerlei excuses aan… Echter, zij zien het totale plaatje niet: 'Mijn opa is 105 geworden en die at rood vlees, spek, eieren (wat verondersteld werd slecht voor je te zijn maar niet heus). Hij at suiker, rookte en dronk alcohol. Ontwikkelde geen metabolisch probleem, geen ontstekingsprobleem etc. etc.'
Uit deze opsomming is waarschijnlijk het roken het ergste en de suiker zou op de tweede plaats komen en drank is prima indien matig genuttigd[1]. Het rode vlees, spek en eieren zijn helemaal prima. Als het dier gezond is en het is opgegroeid op een gezonde en natuurlijke manier en er niet een hoop suiker en chemicaliën zijn toegevoegd, dan is er niets mis met dit voedsel.
Mensen halen bovenstaande voorbeelden aan en daarbij wijzen ze erop dat sommige mensen een lange tijd hebben geleefd ondanks dat ze niet echt goed voor zichzelf zorgden. Maar die mensen hebben uitstekende genetica. We moeten ons ook afvragen: 'Is het werkelijk het voedsel dat dit doet, of is het het feit dat ze, ondanks door dit voedsel te eten, ze geen metabolische aandoening of inflammatoire aandoening ontwikkelden?' Want dat is eigenlijk waar het allemaal om draait. Als je deze dingen kunt eten en je deze aandoeningen niet hebt, dan gaat dat niet je leven aanzienlijk verkorten. En ook toen onze voorouders opgroeiden, was de notie van matigheid compleet anders. Waar mensen (met bovenstaande argumenten) geen rekening mee houden, is dat er toen veel minder suiker e.d. werd gegeten. Als ze frisdrank hadden gehad, hadden ze wellicht veel meer frisdrank gedronken. Het begrip 'matigheid' is in de loop der tijd behoorlijk veranderd. Ook beschikten onze voorouders niet over bewerkt voedsel en suiker en ze werden niet blootgesteld aan zoveel chemicaliën, conserveringsmiddelen en milieuvervuiling e.d. als wij. Dan hebben we het over een compleet andere situatie en daarom moeten we met al die dingen wel rekening houden.
Het doel
Als we over dit voedsel praten om langer te leven, willen we in gedachten houden wat het doel is. Want wat feitelijk het leven verkort is metabolische ziekte en niet-alcoholische leververvetting (NAFLD). Dus als we metabolische ziekte kunnen verminderen, als we ontstekingen kunnen verminderen, als we oxidatieve stress en toxiciteit kunnen verminderen, dan is dat hetgeen hoe we gezond kunnen zijn en langer kunnen leven.
- ↓ Metabolische ziekte
- ↓ Ontstekingen
- ↓ Oxidatieve stress
- ↓ Toxiciteit
- T2D, CVD, beroerte, kanker
- Andere factoren
Metabolische ziekte heeft te maken met suiker, met koolhydraten die insuline aandrijven, dat leververvetting (NAFLD) veroorzaakt dat het lichaam verstopt en overeten veroorzaakt. En ontstekingen worden deels door metabolische ziekte veroorzaakt, maar er zijn ook nog andere dingen. Mensen kunnen een gevoeligheid hebben of allergieën die ook ontstekingen veroorzaken. Als je een ontstekingsaandoening in je darmen hebt, als je een lekkende darm hebt, als je een slecht microbioom hebt, dan kan dat ook ontstekingen verhogen. Dus we willen die oxidatieve stress verminderen. En emotionele stress kan ook een bijdrage leveren aan ontstekingen. Maar het zijn vooral zaken als roken en chemicaliën in de omgeving die oxidatieve stress gaan veroorzaken. En dan zijn er nog andere vormen van toxiciteit zoals pesticiden en milieuvervuiling.
En waarom willen we dit vermijden? Dat is omdat ze alle belangrijke ziekten aandrijven. We noemen deze dingen verschillende aandoeningen, zoals diabetisch type 2 (T2D), hart- en vaatziekten (CVD), beroertes en kanker. Maar ze vallen eigenlijk allemaal erg onder dezelfde paraplu dat wordt veroorzaakt door metabolische ziekte, ontstekingen, oxidatieve stress en toxiciteit. Het is het metabool syndroom en de toxiciteit dat werkelijk alles aandrijft.
Voedsel kan daar veel mee te maken hebben, maar we moeten ons ook realiseren dat er nog veel meer factoren zijn. We kunnen niet alleen naar onze mensen kijken, onze opa die 105 is geworden en zeggen: 'dit en dat heeft hij gedaan'. We moeten naar het grotere geheel kijken (dit noemen we in het boeddhisme 'totaal gewaarzijn' (vijañana)).
Overal om ons heen is suiker. Nu je de gevaren van suiker kent, zie je misschien ook de belangrijkheid ervan in dat het je heel erg kan helpen wanneer je de mentale kant onder controle krijgt. Ook dat is een zeer belangrijke factor. Indachtigheid is het kardinale startpunt voor alle goede dingen. De satipatthana training is hiervoor de aangewezen methode.
Satipatthana training
Satipatthana is de kern van de boeddhistische inzicht meditatie vormen en daarmee de belangrijkste binnen het gehele boeddhistische systeem. Om de satipatthana training oftewel mindfulness correct te beoefenen, start je op de groep pagina Satipatthana training. Deze wijst de weg voor zowel beginners als voor gevorderden.
Eindnoten
[1] Een boeddhist overigens, drinkt geen alcohol. Niet dat het fysiek slecht is, maar het bedwelmt de geest.