Ti Pitaka, de boeddhistische Pali canon

Inhoudsopgave

Vinaya Pitaka — De mand van de regels

Sutta Pitaka — De mand van de toespraken

Abhidhamma Pitaka — De mand van de hogere Leer

Vinaya Pitaka — De mand van de regels

De grote divisie waarin de regels voor het gedrag van monniken (bhikkhu's) en nonnen (bhikkhuni's) zijn samengebracht, is de Vinaya Pitaka.

De Vinaya Pitaka is opgedeeld in 5 boeken:

1. Bhikhu Vibhanga — De disciplinaire regels voor monniken
2. Bhikhuni Vibhanga — De disciplinaire regels voor nonnen
3. Mahavagga — Het grotere hoofdstuk van de gemengde regels
4. Cullavagga — Het kleinere hoofdstuk over de gemengde regels
5. Parivara — Een opsomming die in Sri Lanka is samengesteld

Sutta Pitaka — De mand van de toespraken

De toespraken (sutta's) van de Boeddha beslaan een breed gebied van onderwerpen. Deze zijn ontstaan vanuit situaties en gelegenheden die zich hebben voorgedaan tijdens zijn lange missie, en zijn samengesteld uit aansporingen, uiteenzettingen en regels. De algemene toespraken die bedoeld zijn voor zowel monniken als voor lekenvolgelingen, zijn samengebracht en geclassificeerd in een grote divisie, de Sutta Pitaka.

De Sutta Pitaka is een enorme collectie van alle toespraken. Hoewel de Boeddha veruit de meeste toespraken zelf onder verschillende omstandigheden gepredikt heeft, bevat de Sutta Pitaka ook toespraken die door prominente monniken van de Boeddha zijn gepredikt zoals de eerwaarde Sariputta, de eerwaarde Maha Moggallana, de eerwaarde Ananda etc. De toespraken die in de Sutta Pitaka zijn samengebracht, dienen voor verschillende gelegenheden en voor mensen met verschillende karakters. En hoewel de toespraken in de meeste gevallen bedoeld zijn voor het voordeel van de monniken en nonnen m.b.t. het zuivere leven en de uiteenzetting van de Leer, zijn er ook verscheidene toespraken die bedoeld zijn voor de materiele en spirituele voortgang van de lekenvolgelingen.

De Sutta Pitaka verduidelijkt de bedoeling van de Boeddha, benadrukt die helder, beschermt die en bewaakt die tegen verdraaiingen en verkeerde interpretaties. Net zoals een draad die dienst doet als een schietlood dat timmermannen in hun werk begeleidt, zo wordt ook door middel van de sutta's de betekenis van de Leer van de Boeddha duidelijk gemaakt. Geen enkele sutta is in strijd met een andere sutta en alles sluit perfect op elkaar aan. De Boeddha zei niet de ene dag iets en de andere dag iets heel anders; hij zei dat zijn Leer een sluitend geheel is, vandaar die houding van de wijsvinger op de duim. Vanwege de onderlinge ondersteuning die de sutta's met elkaar hebben, fungeren ze voor ons als een gids om het juiste werk gedaan te krijgen dat ons naar het hoogste doel begeleidt. Net zoals het schietlood de timmermannen begeleidt.

De Sutta Pitaka bestaat uit 5 collecties (Nikaya's).

1. Collectie van lange toespraken — Digha Nikaya
2. Collectie van middellange toespraken — Majjhima Nikaya
3. Verwante collecties — Samyutta Nikaya
4. Oplopende collecties — Anguttara Nikaya
5. Collectie van de kleinere teksten — Khuddaka Nikaya

   De Khuddaka Nikaya bestaat uit 18 hoofdcollecties:

   1. De kleinere lezingen — Khuddakapatha
   2. Het Pad van Waarheid — Dhammapada
   3. Inspirerende uitspraken — Udana
   4. Dit is gezegd — Itivuttaka
   5. Collectie van toespraken — Sutta Nipata
   6. Verhalen van de verblijven — Vimanavatthu
   7. Verhalen van de hongerige geesten — Petavatthu
   8. Verzen van monniken — Theragatha
   9. Verzen van nonnen — Therigatha
   10. Verhalen over de vorige levens van de Boeddha — Jataka
   11. Oud commentaar — Niddesa
   12. Pad der analyse — Patisambhida Magga
   13. Levensverhalen van discipelen — Apadana
   14. Geschiedenis van de Boeddha's — Buddhavamsa
   15. De collectie van de manieren van gedrag — Cariya Pitaka
   16. De gids — Nettippakarana
   17. Geen verklaring — Petakopadesa
   18. Vragen van koning Milinda — Milinda Pañha

Abhidhamma Pitaka — De mand van de hogere Leer

De derde grote divisie van de Ti Pitaka is de Abhidhamma Pitaka. Deze divisie heeft een onderscheidend ander karakter ten opzichten van de andere twee divisies. Daar waar de eerste twee divisies een duidelijk praktisch doel dienen, namelijk om een scherp omlijnde boodschap voor bevrijding uiteen te zetten en om een methode voor persoonlijke training neer te leggen, vertegenwoordigt de Abhidhamma Pitaka de verschijning van een abstracte en hoog technische systematisering van de Leer (Dhamma).

Abhidhamma is een grote collectie van systematisch geordende, tabellarisch gerangschikte en geclassificeerde leerstellingen van de Boeddha die de kern van zijn Leer vertegenwoordigen. Abhidhamma betekent Hogere Leer of Speciale Leer; zij is uniek vanwege haar diepzinnigheid, haar analytische benadering, haar onmetelijkheid in haar bereik en in haar dienstbaarheid ten behoeve van iemands bevrijding.

De Abhidhamma bestaat uit 7 boeken:

1. Dhammasangani — Bevat gedetailleerde opsommingen van alle fenomenen met een analyse van bewustzijn (citta) en haar samengaande mentale factoren.
2. Vibhanga — Bestaat uit 18 gescheiden secties over de analysering van fenomenen die totaal verschillen van de Dhammasangani.
3. Dhatukatha — Een kleine verhandeling geschreven in de vorm van een catechismus waarin alle fenomenen van het bestaan worden besproken met verwijzing naar drie categorieën: khandha, ayatana en dhatu.
4. Puggalapaññatti — Een kleine verhandeling die een beschrijving geeft van verscheidene aspecten over individuen overeenkomstig met de fase van hun verwervingen op het pad.
5. Kathavatthu — Een samenstelling van de eerwaarde Moggaliputta, de leidende Thera van de Derde Grote Synode waarin hij de leerstellingen van andere scholen bespreekt en weerlegt om alle punten van dispuut omtrent de Leer van de Boeddha uit te roeien.
6. Yamaka — Wordt beschouwd als een verhandeling in toegepaste logica waarin een analytische procedure is gerangschikt in paren.
7. Patthana — Een gigantische verhandeling die, samen met de Dhammasangani, het eerste boek, de diepzinnigheid van de Abhidhamma Pitaka bevat. Het is een uiterst precies gedetailleerde studie van de leer van oorzakelijkheid, gebaseerd op de 24 pacaya's, voorwaarden oftewel relaties.