Respect

Apaciti

apaciti

'Respect'; 'eerbied'.

Respect is bewondering hebben voor iemands deugden of prestaties. D.m.v. gedachten, woorden en daden kunnen we uiting geven aan die bewondering. Wanneer we snel oordelen over iemand die we nog maar pas 'kennen' zal dat oordeel onjuist of onvolledig zijn waardoor er een heel vertekend beeld ontstaat. Dat is niet respectvol. Iemand moet de kans krijgen, de ruimte gegeven worden, al zijn karaktereigenschappen te tonen, en wijzelf moeten de moeite nemen om ons gewaar te worden van die karaktereigenschappen. Vervolgens is het aan ons om die eigenschappen te eren door eerbied te tonen.

Om iemand goed te kennen is het nodig om veel met die persoon te doen zoals mee leven, mee werken, mee converseren etc. En dan nog is er veel wijsheid nodig om iemand echt goed te kennen, om juist te kunnen oordelen. De Boeddha zei dat het vermogen om respect te hebben een van de hoogste zegeningen is (zie Snp2-04.265).

Iedereen verdient respect, omdat iedereen, zelfs de meest onwetende of de meest kwaadaardige, het potentieel in zich heeft om verlichting te verwerkelijken. Dit betekent natuurlijk niet dat we het met iedereen eens zouden moeten zijn of diens karaktereigenschappen goed moeten keuren. Maar we dienen aanvankelijk een positieve instelling te hebben, een respectvolle houding aan te nemen, zodat iedereen een (nieuwe) kans krijgt. Een heel goed voorbeeld is de houding van de Boeddha tegenover de moordenaar Angulimala. Volg de link met zijn naam en lees er alles over. Het is een heel bijzonder verhaal.

We kunnen respect hebben voor monniken, nonnen, ouders, leraren, ouden van dagen, superieuren, andere religies, dieren, eigendommen van anderen, het milieu. De Boeddha zei dat het goed is om deugden als gastvrijheid, discipline etc. te respecteren (D03.244). Hiermee bedoelde hij dat we zulke dingen niet lichtvaardig moeten opvatten, maar ze eerder in ons leven moeten verwelkomen en blij moeten zijn om ze te hebben. Wanneer boeddhisten een puja doen en bloemen, kaarsen en wierook voor een standbeeld van de Boeddha branden, respecteren ze zijn grote prestaties.