De vijf oude monniken en de lekenvolgelinge

Terwijl de Boeddha in het Jetavana klooster verbleef, sprak de Boeddha dit vers, met verwijzing naar vijf oude monniken.

Het verhaal gaat, dat toen zij nog het huiselijke leven leidden, zij rijke huishouders waren die in Savatthi woonden. Als goede vrienden van elkaar, verenigden zij zich voor het doen van goede zaken. Toen ze de Boeddha hoorden prediken, zeiden ze tegen elkaar: "Wij zijn oude mannen; waarom zouden we nog langer lekenvolgelingen blijven?" En zodoende vroegen ze de Boeddha om hen in te wijden in de Sangha; ze trokken zich terug van de wereld en kozen voor het kloosterleven. Vanwege hun hoge leeftijd, waren zij niet in staat om de Dhamma uit hun hoofd te leren; daarom bouwden ze een kluizenaarshut van bladeren en gras aan de grens van het klooster om daar gezamenlijk in te leven. Tijdens hun bedelronden gingen ze vaak naar de huizen van hun zonen en vrouwen waar zij hun maaltijd in ontvangst namen.

De vrouw van een van de oude monniken, Madhurapacika, was een goede vriendin van hen. Daarom verkregen zij gewoonlijk hun maaltijden bij haar en namen zij daar plaats om hun maaltijd te nuttigen. Madhurapacika zou hen uit haar voorraad sauzen en curies hebben gegeven. Maar in de loop van de tijd werd ze getroffen door een of andere ziekte en stierf ze. Daarop verzamelden de bejaarden monniken zich in een van hun hutten; ze vielen elkaar om de nek, weenden en weeklaagden en riepen: "Madhurapacika, de lekenvolgelinge is dood!" Daarop kwamen andere monniken uit alle windrichtingen en vroegen: "Broeders, wat is er aan de hand?" De oude monniken antwoordden: "Eerwaarden, de vrouw die voorheen de vrouw van onze metgezel was, is overleden. Zij was een zeer vrijgevige weldoenster van ons. Waar zullen wij nu een soortgelijk vrouw vinden? Dit is waarom wij treuren."

En de monniken begonnen een discussie in de Hal van Waarheid. Toen de Boeddha binnen kwam, vroeg hij: "Monniken, wat is het onderwerp van jullie discussie, nu jullie hier bij elkaar zitten?" Toen zij het hem vertelden, zei hij: "Monniken, dit is niet de eerste keer dat zij zich zo gedragen; in een vorig leven deed zich dezelfde situatie voor."

"In een vorige staat van bestaan waren zij allen geboren als kraaien. Toen zij (Madhurapacika) langs de kust van de zee liep, greep een golf haar en wierp haar de zee in waarin zij verdween. Daarop weenden en weeklaagden zij en zeiden: 'We zullen haar eruit trekken', en meteen begonnen ze met hun snavel aan een poging om de grote oceaan leeg te scheppen. Uiteindelijk waren ze door dit gekkenwerk uitgeput."

Nadat de Boeddha deze Kaka Jataka in detail uiteengezet had, sprak hij de monniken als volgt aan: "Monniken, voor zover jullie zijn blootgesteld aan dit lijden vanwege het woud van hebzucht (lobha), haat (dosa) en begoocheling (moha), past het jullie om dit woud om te kappen, want door dit te doen zullen jullie bevrijding van lijden verwerven."

Uitleg vertaling vers 283

Uitleg vertaling vers 284

Commentaar

narassa narisu: 'De man naar vrouwen', duidt op de gehechtheid van de man naar de vrouw.

De Boeddha verwijst naar de sterke en onbeteugelde gehechtheid die een man voor vrouwen koestert (en andersom natuurlijk).

Extra aanbevelingen