Dhammapada hoofdstuk 6 — De wijzen
Pandita vagga
Dhammapada 76-89
076. Als iemand een wijs man ontmoet die zijn gebreken opspoort en zijn afkeuring hierover te kennen geeft, dan is dit iemand die een verborgen schat openbaart; met zulk een wijze moet iemand omgaan. In zo'n gezelschap wordt iemand verrijkt en gaat er nooit op achteruit.
nidhinam'va pavattaram yam passe vajjadassinam niggayha vadim medhavim tadisam panditam bhaje tadisam bhajamanassa seyyo hoti na papiyo
Als iemand een wijs mens ontdekt die hem op zijn fouten wijst en hem noodzakelijkerwijs corrigeert, zou men hem moeten aanzien als iemand waardoor een kostbare schat wordt geopenbaard. Zijn gezelschap moet worden gezocht. De omgang met zulke personen zal betere mensen van hen maken.
077. Hem aansporen, hem instrueren, en iemand doen afbuigen van asociaal gedrag. Inderdaad, zo iemand is geliefd bij de goede mensen, maar niet geliefd bij de slechten.
ovadeyyanusaseyya, asabbha ca nivaraye, satam hi so piyo hoti, asatam hoti appiyo
De wijze en goede vriend die berispt en waarschuwt, en voorkomt dat een persoon tot asociaal gedrag vervalt, is geliefd bij deugdzame mensen maar hij wordt gehaat door hen die slecht zijn.
078. Kom niet in de nabijheid van slechte vrienden, zoek geen toevlucht in schurken. Breng je tijd door met edele vrienden, ga met edele mensen om die beter zijn.
na bhaje papake mitte na bhaje purisadhame bhajetha mitte kalyane bhajetha purisuttame
Ga niet met mensen om die er een slechte levenswijze op nahouden. Vermijdt het gezelschap van verdorven, kwade mensen die gemeen en slecht zijn. Ga om met waardige vrienden. Houdt het gezelschap aan van edele mensen die hoger zijn in kwaliteit en deugd. Dat zijn de mensen die je niveau kunnen verhogen.
079. Gelukkig is hij die de Dhamma indrinkt, met een hart dat zuiver en rustig is. Zo'n wijze verheugt zich steeds in de Dhamma welke door de edelen van geest verklaard is.
dhammapiti sukham seti vippasannena cetasa ariyappavedite dhamme sada ramati pandito
Iemand die vreugde vindt in de Leer leeft gelukkig en met een zuivere geest. Van de ervaring van de edelen (ariya) wordt altijd door de wijzen genoten.
080. Bouwers van irrigatiewerken leiden het water; pijlmakers vormen de pijlschachten; timmerlieden modelleren en buigen het hout, en zij die wijs zijn oefenen zich in zelfbeheersing.
udakam hi nayanti nettika usukara namayanti tejanam darum namayanti taccaka attanam damayanti pandita
De akkerbevloeier die het water begeleidt is er kundig in het water te sturen waarheen hij dat wil. De pijlmaker vormt vakkundig een rechte pijlschacht uit een stuk hout door er vakkundig aan te werken. De timmerman zoekt een stuk hout uit en maakt er uit wat hij maar wil, afhankelijk van wat hij nodig heeft. Op dezelfde manier werken wijzen eraan, hun geest te beteugelen op de manier waarop zij dat willen.
081. Zoals een grote rots niet beweegt door de wind, zo blijven de wijzen onwrikbaar door zowel lof als kritiek.
selo yatha ekaghano vatena na samirati evam ninda pasamsasu na saminjanti pandita
De wijzen blijven onbewogen en onverstoord door zowel lof als door vernedering. De wijzen blijven onwankelbaar onder alle wisselvalligheden van het leven, net zoals de massieve rots is opgewassen tegen de harde windstoten.
82. Zoals een diepe oceaan heel helder en kalm is, zo worden de wijzen die de Dhamma hebben gehoord, mentaal gezuiverd.
yatha'pi rahado gambhiro vippasanno anavilo evam dhammani sutvana vippasidanti pandita
De buitengewoon diepe oceanen zijn vredig, kalm en niet opgewonden. Op dezelfde manier verwerven wijze mensen die naar de woorden van de Boeddha luisteren, diep inzicht. Zij zijn buitengewoon kalm en vredig.
083. De edelen verzaken alles. Zij die vredig zijn praten niet over verlangen naar zintuiglijke geneugten. En wanneer zij door geluk of pijn getroffen worden, is er noch neerslachtigheid noch uitgelatenheid bij hen te zien.
sabbattha ve sappurisa cajanti na kamakama lapayanti santo sukhena phuttha atha va dukhena na uccavacam pandita dassayanti
De edele en wijze mensen zijn nergens in de wereld aan gehecht, wat het ook is. De gedisciplineerde personen praten niet over het verlangen naar wereldse dingen, materieel profijt of zintuiglijke geneugten. Of er nu aangename of onaangename dingen hun pad kruisen, zij blijven altijd kalm, en zijn noch uitgelaten noch neerslachtig.
084. Noch voor zijn eigen voordeel noch voor het voordeel van anderen, verlangt hij naar kinderen, rijkdom of landgoed. Hij verlangt niet naar het onrealistische gewin voor zichzelf. Zo iemand wordt een deugdzaam, wijs en rechtschapen mens.
na atthahetu na parassa hetu na puttamicche na dhanam na rattham na iccheyya addhamena samiddhim attano sa silava paññava dhammiko siya
Noch voor zijn eigen voordeel noch voor het voordeel van anderen, verlangt hij naar kinderen, rijkdom of landgoed. Hij verlangt niet naar onrealistisch gewin (omdat alle fenomenen vergankelijk zijn). Aldus is hij realistisch, diepzinnig en van goed gedrag.
085. Onder de mensen zijn er maar weinigen die de Andere Kant bereiken; de meeste onder de mensheid snellen langs deze oever heen en weer.
appaka te manussesu ye jana paragamino athayam itara paja tiramevanudhavati
Van degenen die de oversteek willen maken naar de andere kant, zijn er maar enkelen succesvol. De anderen die achtergelaten worden, blijven langs deze kant lopen. De massa die niet in staat is om vrijheid te bereiken, is continu gevangen in samsara.
086. Maar zij die de Dhamma beoefenen, overeenkomstig de goed verkondigde Dhamma, verlaten de heerschappij van de dood die zo moeilijk te verlaten is; zij zullen oversteken naar de Andere Kant.
ye ca kho sammadakkhate dhamme dhammanuvattino te jana paramessanti maccudheyyam suduttaram
De gebieden waarover Mara de heerschappij heeft, zijn moeilijk over te steken. Alleen zij, die geheel rechtvaardig de weg volgen die aangeduid wordt in de goed verkondigde Leer van de Boeddha, zullen in staat zijn die gebieden over te steken die zo moeilijk over te steken zijn.
087. Na het verlaten van bezoedelde visies, moet de wijze het zuivere cultiveren nadat hij van het huislijke naar het thuisloze is gegaan, en zich in afzondering onthechten.
kanham dhammam vippahaya sukkham bhavetha pandito oka anokam agamma viveke yattha duramam
De wijze persoon verlaat volledig en totaal de bezoedelde visies en duistere gedragingen. Hij beweegt zich van het gewone comfort van het huiselijk leven naar het ongewone leven van een verzaker. Hij beoefent deugden die strekken tot de verwerkelijking van bevrijding.
088. Laat hen verlangen naar die bijzondere verrukking, het verlaten van zintuiglijkheid, niets bezittend zijn. Zulke wijzen zuiveren zichzelf van alle bezoedelingen van de geest.
tatrabhiratimiccheyya hitva kame akiñcano pariyodapeyya attanam cittaklesehi pandito
Hij is alleen geïnteresseerd in bevrijding. Hij geeft alle voorkeuren voor zintuiglijke dingen op. Op deze manier is hij zonder bezittingen. De wijze persoon gaat door om zijn geest te zuiveren van de bezoedelingen die zijn geest onvolkomen maken.
089. Zij die de factoren die tot verlichting leiden, volledig ontwikkeld hebben, schuwen de tendens van vastklampen en beleven vreugde in het opgeven van gehechtheid. Zij, die zonder bezoedelingen zijn, de stralenden, hebben reeds in deze wereld Nibbana verwerkelijkt.
yesam sambodhiangesu samma cittam subhavitam adanapatinissagge anupadaya ye rata khinasava jutimanto te loke parinibbuta
Er zijn wijze individuen die bijzonder goed die factoren hebben ontwikkeld die strekken tot de verwerkelijking van bevrijding, namelijk de zeven factoren van verlichting (bojjhanga). Zij hebben een volledig ontwikkelde geest. Emotioneel of mentaal zijn zij nergens aan gehecht. Zij verzetten zich tegen de tendens om hebberig en grijpgraag te zijn. Zij beleven vreugde in het niet vastklampen. Zij, de stralenden, die totaal gezuiverd zijn van bezoedelingen, hebben het Nibbana reeds in deze wereld verworven.
| RegID | Dhphfd06 |
|---|---|
| Bijgewerkt | 3 augustus 2020 00:00:48 |
| Auteur | Peter van Loosbroek — Ananda |
| Locatie | www.sleuteltotinzicht.nl |
| Copyright | Zie a.u.b. copyright www.sleuteltotinzicht.nl/glb_copyright.htm |
| Overig | Geen |