Vijf hindernissen

In deze cursus maak je kennis met de vijf hindernissen. Deze moeten overwonnen worden omdat ze anders de mentale ontwikkeling ernstig blokkeren.

Dit is een onderdeel van de Cursus boeddhisme van Sleutel tot Inzicht.

Niveau 1

Voor alle lesstof binnen dit niveau kun je de volgende pagina's raadplegen:

Ze blokkeren de mentale ontwikkeling.

Meer leren…

Wanneer ze aanwezig zijn kunnen we geen juiste concentratie (samma samadhi) ontwikkelen. Dit betekent dat we dan niet de meditatieve verdiepingen (jhana) kunnen bereiken. Die zijn nodig om het juiste begrip (samma ditthi) te verdiepen zodat er een doordringend inzicht kan ontstaan waardoor we de dingen kunnen zien zoals ze werkelijk zijn (yathabhuta).

  1. Zintuiglijk verlangen (kamacchanda).
  2. Kwade wil (vyapada).
  3. Luiheid en traagheid (thina middha).
  4. Rusteloosheid en bezorgdheid (uddhacca kukkucca).
  5. Sceptische twijfel (vicikiccha).

Zintuiglijke verlangens hebben betrekking op wat de ogen willen zien, de oren willen horen, de neus wil ruiken, de tong wil proeven en de tastzin wil voelen. Zintuiglijk verlangen werkt ook onheilzame mentale factoren in de hand zoals bezitsdrang en arrogantie.

Meer leren…

Wanneer je steeds maar toegeeft aan zintuiglijke verlangens zul je de dingen zien zoals je ze wilt zien, niet zoals ze wekelijk zijn. Dat is omdat zintuiglijke verlangens doordrongen zijn met persoonlijke voorkeuren. Dit staat juist begrip (samma ditthi), wat essentieel is voor de beëindiging van lijden, dus erg in de weg.

Wanneer er geen controle van de zintuigen is, leggen we onszelf aan banden (zie yoga; kama guna).

Chanda betekent 'verlangen', de 'wil om te doen', maar niet al het verlangen is onheilzaam (akusala). Zo is het verlangen of de wil om jezelf in te spannen om de verlichting te bereiken zeer heilzaam (kusala). Dit staat dan ook los van wat de zintuigen willen en is heel iets anders. Er is dus een belangrijk onderscheid tussen chanda en kamacchanda.

Omdat het verband houdt met haat. Het is de tegenstelling van liefdevolle vriendelijkheid en mededogen.

Meer leren…

Bestudeer de lesstof goed die is aangegeven bij Niveau 1. Daar is namelijk veel meer belangrijke informatie.

Luiheid en traagheid houden verband met starheid van geest, depressie en indolentie.

Meer leren…

Deze hindernissen verzwakken de aandacht en het vermogen tot nadenken. Je gaat overal tegenop zien.

Rusteloosheid en zorgelijkheid verontrusten de geest en werken de ontwikkeling van kalmte en inzicht tegen.

Meer leren…

Ook de andere hindernissen werken de ontwikkeling van kalmte en inzicht tegen, maar deze hindernis in het bijzonder.

Omdat het een gebrek aan kennis is. Twijfel impliceert een ongegrond vooroordeel dat onderzoek naar waarheid tegenhoudt.

Meer leren…

Wanneer je blijft twijfelen zul je geen onderzoek naar de realiteit instellen waardoor er nooit juist begrip kan ontstaan.

Onheilzaam (akusala).

Meer leren…

Omdat ze onheilzaam zijn, zijn het bezoedelingen van de geest. Niet alleen de vijf hindernissen zijn bezoedelingen, maar alle onheilzame zaken.

Zie ook de beschrijving van juiste inspanning op Ariya Atthangika Magga — Het Edel Achtvoudige Pad.

Het zijn geconditioneerde (sankhata) fenomenen.

Meer leren…

In het geval van de hindernissen zijn het staten van de geest (citta). Ze hebben de aard van opkomen (uppada) en vergaan (vaya) in zich.

Nee.

Meer leren…

Dit geldt voor alle dingen (sankhara). Als we dit heel goed begrijpen, met doordringend inzicht, zullen we alles kunnen loslaten. Het hechten (upadana) zorgt voor onvrijheid, of het nu een hechten aan heilzame of aan onheilzame staten is. Bekijk nog eens S22-059 — Anatta Lakkhana Sutta — De kenmerken van niet-zelf.