Meditatieve verdiepingen — Deel 5

In deze cursus wordt de noodzakelijkheid van het verlaten van alle geconditioneerde dingen nog eens extra benadrukt.

Dit is een onderdeel van de Cursus boeddhisme van Sleutel tot Inzicht.

Niveau 1

Voor alle lesstof binnen dit niveau kun je de volgende pagina's raadplegen:

Ja.

Meer leren…

Het is een methode om de concentratie naar een hoger niveau te brengen. Het zijn daarom concentratie oefeningen.

Meer leren…

Samatha bhavana.

Meer leren…

Kalmte meditatie wordt in het boeddhisme gebruikt als de basis voor de ontwikkeling van inzicht.

Meer leren…

Het doel van kalmte meditatie (in het boeddhisme) is daarom ook niet de verworvenheden van de concentratie oefeningen, maar tot het komen van inzicht. Wanneer de geest kalmer wordt kun je je beter concentreren. Zo leidt dit gestaag tot een helderder bewustzijn waardoor steeds duidelijker de realiteit wordt gezien, met name de steeds veranderende en diverse staten van de geest.

Verworvenheden zoals kalmte, vreugde, geluk etc., worden (met kennis van de Dhamma) duidelijk gezien als voorbijgaande toestanden, toestanden die geconditioneerd zijn. Zulke (mentale) staten worden ook wel mentale formaties (sankhara) genoemd omdat ze met meerdere aspecten samengaan.

Het vastklampen aan welke verworvenheid dan ook, is het vastklampen aan het geconditioneerde (sankhata). Dit betekent dat er nog geen doordringend inzicht is dat nodig is voor volledige bevrijding. Vandaar dat begeerte (tanha) altijd samengaat gaat met onwetendheid (avijja). Deze twee houden elkaar gaande, ze horen bij elkaar als 'twee goede vrienden'. Wanneer onwetendheid opgeheven is, is begeerte ook opgeheven en andersom.

Ja.

Meer leren…

Verwijs hier naar wat-betekent-in-het-bestaan-komen.docx

Dit betekent dat je dan niet vrij kunt zijn van het geconditioneerde en daarom niet vrij kunt zijn van lijden.

Meer leren…

Wanneer je bijvoorbeeld in meditatie op zoek bent naar iets gelukzaligs, is er sprake van toename (papañca). Dan is het juiste begrip (samma ditthi) dat nodig is voor bevrijding, nog niet ontwikkeld. Daarom moeten we als we naar verlichting streven, dingen niet op zoek zijn naar iets, dingen niet laten toenemen (conditionering), maar laten afnemen. Afname (nippapañca) is een andere naam voor Nibbana, het ongeconditioneerde.

Ja.

Meer leren…

Alle dingen (dhamma's), alle verschijnselen zowel intern als extern, mentale en fysieke verschijnselen, zijn allemaal aan verandering onderhevig (viparinama dhamma). Ook een aangenaam gevoel — waar mensen naar op zoek zijn en zich aan vastklampen — is lijden omdat het niet blijvend is, omdat het veranderd.

Mensen die de ware aard van fenomenen niet begrijpen, mensen die de Dhamma niet zien, zijn steeds op zoek naar iets of een 'zelf' (atta). Er is maar één ding dat niet verandert en dat is dat alles verandert.