Dhammapada hoofdstuk 15 — Geluk

Wij leven zonder haat onder hen die haten. Wanneer zij haten, leven wij zonder haat. Ondanks dat wij onder hen leven die haten, zijn wij bijzonder gelukkig.

Onder hen die ziek zijn (aangetast door bezoedelingen) leven wij, die vrij van die ziekten zijn. Onder de zieken leven wij, vrij van ziekten, inderdaad bijzonder gelukkig.

Wij leven onder opgewonden mannen en vrouwen die zichzelf onafgebroken inspannen voor de waanzinnige jacht op wereldse dingen. Wij die niet zulk een koortsachtige inspanning verrichten voor de jacht op wereldse zaken, leven bijzonder gelukkig. Onder hen die het wereldse najagen, onder hen die plezieren zoeken, leven wij zonder die plezieren te zoeken.

Wij leven gelukkig, wij hebben geen eigenschappen om ons zorgen over te maken. Doordat wij met geluk gevoed worden, zijn wij als de Abhassara deva's.

Overwinning brengt haat in het bestaan. De verslagen persoon verblijft in ellende. Maar de persoon wiens geest kalm en vredig is, verblijft in geluk. Hij hoeft het van niemand te winnen en daarom is ook een eventuele nederlaag niet relevant voor hem. Winnen en verliezen zijn zaken waar wereldse mensen zich mee bezigen, het is voedsel voor het ego. Maar de ware leerling heeft zijn ego overwonnen.

Er is geen vuur als het vuur van begeerte. Er is geen misdaad als de misdaad van haat. Er is geen pijn als de verpersonifieerde aggregaten van fenomenen (pañca upadana kkhandha). Er is geen hoger geluk als de hoogste vrede, hetgeen Nibbana is.

De meest erge ziekte is honger. Het ergste van pijn ligt besloten in samengestelde dingen (sankhara's). Wanneer deze realistische kijk op dingen ontwikkeld is, dan is dat het hoogste geluk hetgeen overeenkomt met Nibbana. Met honger wordt hier de honger naar voedsel (ahara) voor geconditioneerde dingen bedoeld waardoor je aan samsara gebonden blijft.

Van alle bezittingen is gezondheid het allerbelangrijkste bezit. Van weelde is tevredenheid (omdat er geen begeerte is) de hoogste weelde. Onder je relaties zijn zij die betrouwbaar zijn de meest verheven personen. Onder het geluk is Nibbana het allerhoogste geluk.

Hij heeft de smaak van afzondering geproefd. Hij heeft ook de smaak van kalmte ervaren vanwege de afwezigheid van bezoedelingen. Genietend van de vreugde van realistisch gewaarzijn, is hij niet aangetast door bezoedelingen en is hij vrij van kwaad.

Het zien van edelen is goed. Met hen te leven strekt altijd tot geluk. Het maakt iemand gelukkig door niet met dwazen om te gaan.

Een persoon die in het gezelschap leeft van dwazen zal voor een lange periode verdriet hebben. Het leven met dwazen is alsof je moet leven met vijanden; het leidt altijd tot ellende. Maar het samenzijn met de wijzen is als een warme ontmoeting met je eigen volk; dit leidt altijd tot geluk.

De maan houdt het pad van de sterren aan. Op dezelfde manier dient iemand het gezelschap te zoeken van edele personen die standvastig zijn, die altijd recht door zee zijn, die begiftigd zijn met diepe wijsheid, die van grote geleerdheid zijn, die in staat zijn zich standvastig in te spannen en die plichtsgetrouw zijn. Dat zijn de verheven menselijke wezens.