De gelijkenis van het vlot

Verwijzing

De Leer van de Boeddha is als een vlot dat dient om de gevaarlijke oceaan van leven en dood (samsara) over te steken en de veilige oever (Nibbana) te bereiken. Het vlot is om er gebruik van te maken maar niet om er aan vast te klampen.

Zie De gelijkenis van het vlot in M022 — Alagaddupama Sutta — De gelijkenis van de slang.

Belangrijk

De Boeddha stuurde steeds aan op het onafhankelijk (anissito) zijn, hetgeen dan ook een bijzondere plaats inneemt binnen het boeddhisme en daarmee uniek is in vergelijking met andere religies (of hoe je het ook noemen wilt). Bekijk de definitie anissito waarom dat zo is.

Toelichting

Een erg belangrijk begrip in de Leer is, dat we ons niet afhankelijk moeten maken van dingen, van mensen of, wat voor veel mensen geldt: een goddelijke schepper. De Boeddha leert dat wanneer je jezelf afhankelijk maakt (je vastklampt) aan wat dan ook, dit tot lijden strekt, en niet tot ware vrijheid, bevrijding, verlichting. Afhankelijkheid leidt niet tot innerlijke vrijheid. Die twee gaan niet samen, maar staan juist loodrecht tegenover elkaar.

En ja, wij hebben instructies nodig zodat we weten hoe we moeten oefenen. De kern van die instructies zelf, het trainingssysteem van de Boeddha, draait echter steeds om het loslaten, het niet afhankelijk (anissito) zijn, het niet vastklampen aan wat dan ook. Zelfs niet aan de Leer zelf. Want dat beperkt ons inzicht, en inzicht is juist zo belangrijk.

De Boeddha reikt een perfect trainingssysteem aan dat leidt naar een diep inzicht in hoe dingen werkelijk zijn, hetgeen de noodzakelijke voorwaarde is voor de volmaakte bevrijding van lijden. Dit inzicht moeten we zelf ontwikkelen en kan niet verkregen worden door 'horen zeggen' oftewel door anderen. Dit inzicht moeten we zelf ontwikkelen en zelf ervaren.

De Boeddha heeft geleerd dat er dingen zijn om gebruik van te maken. Zo is dat ook met instructies. Door essentiële instructies te volgen (zie pariyatti) maken we ons niet afhankelijk, maar maken we gebruik van de wijsheid van een heel bijzonder mens; de Boeddha die onze Leraar is en waar wij respect voor hebben. Als je straks werkelijk weet wat een Samma Sambuddha is, zal je beseffen dat zonder de instructies van zo'n bijzonder mens het niet mogelijk is het doel, Nibbana, te verwerkelijken.