Dhammapada hoofdstuk 11 — Ouderdom

Wanneer je constant brandt door de vlammen van hartstocht, wat voor een plezier valt daar aan te beleven, wat valt er dan te lachen? Wanneer je omhuld bent door de duisternis van onwetendheid, waarom zoek je dan niet het licht van wijsheid om die duisternis te verdrijven?

Dit lichaam blijft niet bestaan. In feite is het een lichaam vol met zweren. Het is verwikkeld in ziekten. Het wordt gestut door vele soorten beenderen. Het wordt door velen beschouwd als iets goeds, als iets volmaakts, er wordt vaak en door velen aan gedacht. Het is aanlokkelijk opgemaakt. Beschouw deze ware natuur van het lichaam.

Deze vorm — dit lichaam — is volledig afgeleefd. Het is waarlijk een schuilplaats voor ziekten. Het valt makkelijk uiteen, het is zeer kwetsbaar. Uit de negen openingen stromen vaak viezigheden. Het valt uiteen. De dood maakt een einde aan dit lichaam.

In het droge herfstachtige seizoen, kan iemand verspreid liggende beenderen en schedels zien. Deze droge, grijs getinte schedels, zijn als kalebassen die her en der verspreid liggen. Hoe kun je die dan nog begeren als je dit beschouwt?

Het lichaam is gemaakt van beenderen welke de structuur vormen. Deze kale structuur is bepleisterd en gevuld met vlees en bloed. Binnenin deze citadel zijn verval, dood, trots (het gevoel dat men meer is dan anderen) en eigendunk opgeslagen. Met eigendunk wordt hier ook een gebrek aan erkentelijkheid bedoeld.

Zulke mooie en aantrekkelijke objecten als koninklijke rijtuigen, vergaan. Ook het menselijk lichaam is aan verval onderhevig. Maar de ervaring van waarheid vergaat nooit. Degenen die kalm van geest zijn, ervaren deze waarheid.

De persoon die de Leer weinig heeft gehoord, groeit lichamelijk, zoals een vetgemeste stier. Hoewel zijn lichaam groeit, neemt zijn wijsheid niet toe.

Deze reis door de cyclus van geboorte en dood (samsara), is door ontelbare geboorten gegaan. Ik heb gezocht naar de bouwer van dit huis, de bouwer van de wereld en het zelf, maar had die nooit gezien. Steeds weer worden geboren, is lijden.

O jij, bouwer van dit huis. Nu ben je gezien. Jij zult dit huis (en het idee van zelf) nooit meer bouwen. Al jouw ondersteuningen zijn vernield, de structuur is afgebroken. De geest heeft het einde van conditionering bereikt (omdat niets nog ondersteuning heeft), het ophouden van de begeerte (de drang om voort te bestaan) is bereikt.

In hun jeugd hebben zij niet het hogere spirituele leven geleid (brahma cariya) en zij hebben geen weelde vergaard toen zij jong waren. Nu zijn ze oud en incapabel. Zij zijn vergelijkbaar met uitgemergelde, oude reigers die niet in staat zijn te vliegen en die wegkwijnen langs een meer zonder vis. Omdat het meer geen vis bevat, hebben deze reigers geen voedsel hetgeen hen zo uitgemergeld maakt. De vissen zijn verdwenen omdat anderen hen eruit gevist hebben. Omdat ze oud en vermoeid zijn, kunnen ze niet naar een ander meer vliegen. Ze kunnen alleen maar zuchten.

In hun jeugd hebben zij niet het hogere spirituele leven geleid (brahma cariya) en zij hebben geen weelde vergaard toen zij jong waren. Zij zijn als met de boog afgeschoten pijlen (die niet meer gebruikt worden) en verlangen met spijt naar het verleden.