Dhammapada hoofdstuk 10 — Kwelling

Danda vagga

Dhammapada 129-145

Denk over anderen als over jezelf

129. Allen beven bij geweld, allen vrezen de dood. Vergelijk anderen met jezelf en dood niet en zet anderen niet aan tot doden.

sabbe tasanti dandassa sabbe bhayanti muccano attanam upamam katva na haneyya na ghataye

Allen vrezen de dood en lichamelijke kwelling. Neem jezelf als voorbeeld en dood niet, doe geen enkel wezen kwaad.

Allen beven bij geweld, allen vrezen de dood. Vergelijk jezelf met anderen en dood niet. Zet ook anderen niet aan tot doden. Doe geen enkel wezen kwaad.

Allen hebben het leven lief

130. Allen beven bij geweld, allen hebben het leven lief. Vergelijk anderen met jezelf en dood niet en zet anderen niet aan tot doden.

sabbe tasanti dandassa sabbesam jivitam piyam attanam upamam katva na haneyya na ghataye

Allen hebben het leven lief. Neem jezelf als voorbeeld en dood niet, doe geen enkel wezen kwaad.

Allen zijn bang om gekweld te worden of voor de bedreiging om gedood te worden. Vergelijk jezelf met anderen, dood niet en doe geen enkel wezen kwaad.

Zij die geen geluk verwerven

131. Wie dan ook letsel met geweld toebrengt aan wezens die gelukkig willen zijn, zal — als een wezen dat zelf gelukkig wil zijn — in zijn volgende geboorte ook geen geluk voor zichzelf verwerven.

sukhakamani bhutani yo dandena vihimsati attano sukhamesano pecca so na labhate sukham

Door het kwellen van anderen vanwege zijn eigen plezier, wint iemand in het leven hierna geen geluk voor zichzelf.

Mensen die graag gelukkig willen zijn en op zoek zijn naar plezier, kwellen anderen voor hun eigen plezier door gebruik te maken van verschillende gewelddadigheden. Maar de slachtoffers willen net zo goed gelukkig zijn als zij die hen leed toebrengen. Zij die hen kwellen verwerven geen geluk, zelfs niet in hun volgende geboorte.

Zij die geluk verwerven

132. Wie dan ook geen letsel met geweld toebrengt aan wezens die gelukkig willen zijn, zal — als een wezen dat zelf gelukkig wil zijn — in zijn volgende geboorte ook geluk voor zichzelf verwerven.

sukhakamani bhutani yo dandena na himsati attano sukhamesano pecca so labhate sukham

Anderen niet kwellen, geen pijn doen. Zij die zo hun geluk zoeken verwerven in het volgende leven hun eigen geluk.

Als mensen, die geluk voor zichzelf willen hebben en die op zoek zijn naar plezier voor zichzelf, anderen geen kwaad doen, niet martelen en bij anderen geen pijn veroorzaken, dan verwerven zij geluk in het volgende leven.

Wraak brengt ongeluk

133. Spreek geen harde woorden tot anderen, want ter vergelding komen harde woorden terug. Twistgesprekken strekken inderdaad tot lijden, want je neemt deel aan veel aanvallen.

m'avoca pharusam kañci vutta pativadeyyu'tam dukkha hi sarambhakatha patidanda phuseyyu'tam

Gebruik geen harde woorden. Het is pijnlijk. Meer harde woorden zullen volgen met wraaknemende acties.

Spreek nooit harde woorden. Doe je dat wel, dan wordt je in soortgelijke stemming geantwoord. Dit soort van wederzijdse spraak is pijnlijk. Het kan zelfs tot fysiek geweld leiden.

Kalmte moet bewaart blijven

134. Als je, zoals een gebroken gong, nooit (een geluid) terugkaatst, dan zijn twistgesprekken geen deel van jou. Dit is de verwerkelijking van Nibbana.

sace neresi attanam kamso upahato yatha esa pattho'si nibbanam sarambho te na vijjati

Laat iemand de stilte bewaren zoals een oude, gebroken gong. Deze stilte is kenmerkend voor iemand die Nibbana heeft gerealiseerd.

Wanneer een individu kalm en stil is zoals een oude, metalen gebroken gong, dan is het alsof hij Nibbana al heeft verwerkelijkt. Zulk een persoon mengt zich niet in nutteloze twistgesprekken. De oude gebroken gong kan geen geluid meer produceren, zelfs niet als erop geslagen wordt.

Ouderdom en dood beëindigen het leven

135. Zoals de koeherders hun vee met geweld vooruitdrijven om het vee te laten grazen, zo drijven ouderdom en dood het leven uit alle wezens.

yatha dandena gopalo gavo paceti gocaram evam jara ca maccu ca ayum pacenti paninam

Een koeherder drijft het vee naar de weilanden. Ouderdom en dood drijven alle wezens naar hun einde.

De koeherders drijven hun vee met een stok langs de weilanden. Op soortgelijke wijze drijven ouderdom en dood het leven uit alle wezens.

Het gevolg van kwaad kwelt de onwetende

136. Als een dwaas slechte daden begaat, kent hij de gevolgen er niet van. Zulk kamma verbrandt de onwijze persoon als iemand die door vuur wordt verschroeid.

atha papani kammani karam balo na bujjhati sehi kammehi dummedho aggidaddho'va tappati

De boosdoener die niet gewaar is van slechte gevolgen, lijdt als gevolg daarvan door zijn onwetendheid.

Dwazen die niet gewaar zijn van de kwade gevolgen, doen zichzelf pijn door hun eigen kwade daden. Zoals vliegen in het vuur springen en verbranden, zo worden zij hun eigen beul.

Wanneer goede mensen kwaad wordt gedaan

137. Wie een geweldloze geweld aandoet, wie de onschuldige slecht behandelt, komt snel tot een van deze tien toestanden: (...)

yo dandena adandesu appadutthesu dussati dasannam aññataram thanam khippameva nigacchati

Hij die opzettelijk een onschuldige kwaad doet, komt spoedig tot een van de tien onheilzame toestanden.

Als iemand een ongevaarlijk iemand aanvalt of onschuldige wezens (dus ook dieren) slecht behandeld, dan zijn er tien onheilzame staten voor die persoon waartoe hij aan één ervan snel bloot komt te staan: (...)

Wanneer de heiligen kwaad wordt gedaan

138. (...) hevige pijn vanwege ontbering, verwonding van het lichaam, een ernstige ziekte, of gestoordheid van geest (...)

vedanam pharusam janim sarirassa ca bhedanam garukam vapi abadham cittakkhepam va papune

De kwaaddoener komt snel tot lijden. Zijn lichaam raakt beschadigt, hij wordt ziek en raakt verward.

(...) pijn vanwege ontbering/gemis/scheiding/verlies/rampspoed, lichamelijke verwonding, ernstige ziekte, of mentale wanorde (...)

De heiligen kwaad doen is rampzalig

139. (...) problemen met koningen, beschuldigingen, het verlies van verwanten, vernietiging van weelde (...)

rajato va upassaggam abbhakkanam va darunam parikkhayam va natinam bhoganam'va pabhanguram

De kwaaddoener komt tot lijden; hij wordt door de koning uitgebannen, hij wordt ernstig beschuldigd, hij lijdt aan verlies van verwanten en bezittingen.

(...) problemen met koningen (overheid), ernstige beschuldiging (er wordt hier verwezen naar grafkosten), het verlies van verwanten of het verlies van bezittingen (...)

Onheilzame toestanden in het spoor van het kwaad

140. (...) of zijn huizen branden door een vuurzee af. En wanneer het lichaam tot zijn einde komt, wordt die onwijze, kwade persoon in de hel geboren.

atha v'assa agarani aggi dahati pavako kayassa bheda duppañño nirayam so'papajjati

Vuur verbrand de verblijfplaatsen van de kwade. Zulk iemand wordt na de dood wedergeboren in de hel.

(...) of zijn huizen branden af. Bij de ontbinding van het lichaam, bij de dood, zal die onwijze, kwade persoon, in de hel worden geboren.

Oefeningen die niet tot zuivering leiden

141. Noch naaktlopen, noch geklit (ongewassen) haar, noch het lichaam met modder besmeuren, noch vasten, noch het slapen op de kale grond, noch boetedoening door lange tijd in hurkzit te zitten, noch zweten, noch het lichaam bevuilen (met stof), kan een sterveling zuiveren zolang hij door twijfel overmand is.

na naggacariya na jata na panka nanasaka thandilasayika va rajo ca jallam ukkutikappadhanam sodhenti maccam avitinnakankham

Noch naaktheid, noch vasten, noch verscheidene boetedoeningen zullen een sterveling zuiveren die in twijfels gedompeld is.

Een persoon die op zoek is om zijn geest te zuiveren kan het ritueel van naakt rondlopen beoefenen, of ervoor kiezen zijn haren niet te verzorgen, zijn lichaam met modder te besmeuren, ter zelfkastijding geen voedsel eten, hij kan op de aarde gaan liggen (geen bed gebruiken), stof over zijn lichaam gooien. En sommigen beoefenen het ritueel door zeer lang in hurkzit te zitten. Dit is slechts een greep uit de vele extreme praktijken die nog steeds in India worden beoefend. Maar geen van deze oefeningen zal een persoon in spiritueel opzicht zuiveren zolang hij zijn twijfels niet overwonnen heeft.

Kleding heeft geen toegevoegde waarde aan deugdzaamheid

142. Een persoon kan aantrekkelijk gekleed zijn, maar pas als hij vreedzaam leeft, kalm is, beteugeld is, overtuigd is van het heilige leven, voor alle wezens elke soort van geweld opzij gelegd heeft, is zo iemand een waar priester, een waar asceet, een waar monnik.

alankato ce'pi samam careyya santo danto niyato brahmacari sabbesu bhutesu nidhaya dandam so brahmano so samano sa bhikkhu

De celibatair levende, die beteugeld is en vol liefde is voor de hele wereld, dat is inderdaad een echte monnik.

Alhoewel een persoon aantrekkelijk gekleed kan zijn, moet hij zich toch harmonieus gedragen. Hij is kalm, beteugeld, overtuigd van zijn bevrijding. Hij leidt een religieus leven. Hij is niet gewelddadig jegens wezens. Zulk een persoon is een echte priester (brahmana), een echte asceet (samana), een echte bedelmonnik (bhikkhu).

Vanwege schaamte het kwade vermijden

143. Waar in de wereld wordt iemand gevonden die door schaamte het kwade vermijdt, zoals een goed getraind paard de zweep vermijdt?

hirinisedho puriso koci lokasmim vijjati yo nindam appabodhati asso bhadro kasamiva

Een mens die afgeschrikt wordt door een gevoel van schaamte, staat vanwege zijn inzicht afkeurend tegenover kwaad, net zoals een goed getraind paard de klappen van de zweep verafschuwt.

Zeldzaam in de wereld is de persoon die zich door schaamte beteugelt. Zoals een goed getraind paard dat de zweep vermijdt, zo vermijdt hij het kwade te doen.

Inspanning is noodzakelijk om het lijden te verlaten

144. Wees zoals een goed getraind paard dat met de zweep onder controle wordt gehouden: ijverig, door diep zelfvertrouwen, door deugdzaamheid, door volharding, door mentale zelfbeheersing, door onderzoek naar ervaringen, door helder gewaarzijn, door zelfbeschouwing: zo laat je dit grote lijden achter je!

asso yatha bhadro kasanivittho atapino samvegino bhavatha saddhaya silena ca viriyena ca samadhina dhammavinicchayena ca sampannavijjacarana patissata pahassatha dukkhamidam annappakam

Beteugel en beheers jezelf zoals een edele hengst dat doet bij het horen van de zweep.

Zoals een goed getraind paard discipline heeft vanwege de zweep, zo ook moet jij volhardend en vastberaden zijn. Heb zelfvertrouwen, ben gedisciplineerd en volhardend. Stel op meditatieve wijze een diepgaand onderzoek in naar alle ervaringen en fenomenen. Verwerf objectief gewaarzijn door diepgaande zelfbeschouwing. Zo maak je een einde aan dit grote lijden. Hier staat dhamma voor 'ervaringen' of 'verschijningsvormen'. Gewaarzijn voor objectiviteit (waarnemen zonder zelf identificatie) hetgeen een groot verschil is met bewustzijn.

Zij die hun eigen geest beheersen

145. Bouwers van irrigatiewerken leiden het water; pijlmakers vormen de pijlschachten; timmerlieden bewerken het hout, en zij die van goed gedrag zijn oefenen zich in zelfbeheersing.

udakam hi nayanti nettika usukara namayanti tejanam darum namayanti taccaka attanam damayanti subbata

Morele mensen disciplineren zichzelf zoals akkerbevloeiers het water, pijlmakers de pijlen...

De akkerbevloeier die het water begeleidt is er kundig in het water te sturen waarheen hij dat wil. De pijlmaker vormt vakkundig een rechte pijlschacht uit een stuk hout door er vakkundig aan te werken. De timmerman zoekt een stuk hout uit en maakt er uit wat hij maar wil, afhankelijk van wat hij nodig heeft. Op dezelfde manier werken deugdzame mensen eraan, hun geest te beteugelen op de manier waarop zij dat willen.

Document info
RegID Dhphfd10
Bijgewerkt 2 augustus 2020 23:39:04
Auteur Peter van Loosbroek — Ananda
Locatie www.sleuteltotinzicht.nl
Copyright Zie a.u.b. copyright www.sleuteltotinzicht.nl/glb_copyright.htm
Overig Geen