Bevrijding van de geest

Ceto vimutti

Er zijn verschillende aspecten van de bevrijding van de geest.

ceto vimutti

'Bevrijding van de geest'.

In de hoogste zin duidt het op de vrucht van arahatschap (zie ariya puggala) en in het bijzonder de concentratie die daarmee samengaat. De term is vaak verbonden met 'bevrijding door wijsheid' (pañña vimutti), zoals bijvoorbeeld in de tien krachten van een Perfecte (zie dasa tathagata bala). Zie vimokkha.

Ook: 'onwrikbare bevrijding van de geest' (akuppa ceto vimutti); 'onbegrensde bevrijding van de geest' (appamana ceto vimutti); 'bevrijding van de geest van de voorwaarde van het bestaan', of 'tekenloze bevrijding van de geest' (animitta ceto vimutti); 'bevrijding van de geest omtrent de begeleidingen' (akinncañña ceto vimutti), omdat die staat van de geest vrij is van 3 banden, condities en begeleidingen, te weten hebzucht, haat en begoocheling; en omdat zo'n geest daar vrij van is, wordt het ook wel 'de lege of onbezette bevrijding van de geest' (suññata ceto vimutti) genoemd.

In meer beperkte zin, is 'onbegrensde bevrijding van de geest' een naam voor de 4 onbegrensde staten, te weten: liefdevolle vriendelijkheid, mededogen, meelevende vreugde en gelijkmoedigheid (zie brahma vihara); 'bevrijding van de geest omtrent de begeleidingen' staat voor de sfeer van 'niets-heid' (zie akiñcaññayatana, jhana 7); 'bevrijding van de geest van de voorwaarde van het bestaan', staat voor bevrijding van de geest vanwege geen aandacht hebben voor alle voorwaarden van het bestaan; 'bevrijding van de geest omtrent de begeleidingen', staat voor de contemplatie omtrent de afwezigheid van een zelf. Zie voor meer details M043.

De term pañña vimutti is vaak verbonden met ceto vimutti, 'bevrijding van de geest'; het is ook, zoals boven vermeld, een term voor 'de door wijsheid bevrijdde'.

Document info
RegID Wwllmhy7yN90qmj
Bijgewerkt 28 oktober 2023 23:04:40
Auteur Peter van LoosbroekAnanda
Locatie www.sleuteltotinzicht.nl
Copyright Zie a.u.b. copyright www.sleuteltotinzicht.nl/glb_copyright.htm
Overig Geen