Waarheid is niet persoonsgebonden

Ontdekken en vrij zijn van ideeën en fantasieën

Wanneer je aandachtig bent, is de geest open voor wat er is. Dan leeft hij niet met z'n ideeën of fantasieën over wat waarheid is. Hoe meer hij zichzelf daarvan bevrijdt, hoe beter hij in staat is om de realiteit te zien. Als hij echt gaat zien, zal hij echt gaan begrijpen zodat hij de dingen kan zien zoals ze werkelijk zijn (yathabhuta).

Het is aandacht (avajjana) waardoor de geest het oude achter zich kan laten. Dit creëert de mogelijkheid dat hij het nieuwe kan ontdekken (passe). Hoe vaker de geest in een staat (citta) van ontdekken verkeerd, hoe losser de banden en ideeën van 'ik' zullen zijn. Ik noem dit 'het sterven aan Het zelf'. Hierdoor verliest de geest langzaamaan zijn 'persoonlijke' kijk op dingen hetgeen zijn visie voorheen zo vernauwde. In plaats daarvan wint hij geleidelijk aan in universele wijsheid. Het zien van de voordelen hiervan, is de belangrijke ontdekking.

Universele wijsheid

Met 'universeel' bedoel ik 'onpersoonlijk' of anders gezegd 'niet persoonlijk'. Universeel wil zeggen: iets dat voor iedereen geldt, iets dat van alle tijden is. Waarheid oftewel realiteit, is niet persoonsgebonden. Je kunt soep lekker of juist niet lekker vinden, maar dat is persoonsgebonden. Een mening is gebaseerd op een persoonlijke voorkeur en/of afkeer, gevoed door persoonlijke ervaringen en gevoelens die eveneens persoonlijk zijn. Een mening heeft geen essentiële waarde als het gaat om het overwinnen van de grote obstakels in het leven. Je kunt van alles iets vinden, over alles een mening hebben, maar dat beperkt zich tot de persoonlijke wereld. Het is niet universeel en niet essentieel. Het strekt niet tot het werkelijke doel van het leven, niet tot het ophouden van lijden. Lijden is wel universeel en dit begrijpen is wel essentieel.

Waarheid (sacca) is volstrekt iets anders dan een mening (ditthi). Waarheid is begrijpen hoe dingen zijn, hoe dingen werken. Inzicht hebben in oorzaak en gevolg. Het begrijpen van wat waarheid is, leidt tot het ophouden (nirodha) van lijden (dukkha). Het hechten aan meningen niet. Dat houdt het lijden daarentegen juist in stand.

De universele wet, de wet zoals dingen zijn, de wet zoals dingen werken, verandert niet door het verstrijken van de tijd. Daarom is deze wet ook niet tijdgebonden, maar altijd en overal werkzaam. Het is het vrij zijn van meningen waardoor je het nieuwe kunt ontdekken (passe). Dit opent de weg tot realiteit. Het ontwaken tot de realiteit is het vrij zijn van lijden.

Alles verandert, maar de waarheid (sacca) verandert niet. Zelfs de waarheid dat alles continu verandert, verandert niet. Het enige dat niet verandert, is dat alles verandert. Welke mening (ditthi) je er ook op nahoudt.