Heilzaam

Kusala

kusala

'Heilzaam'; 'prijzenswaardig'; 'karmisch heilzaam'; 'karmisch voordelig'; 'moreel goed (vaardig)'.

Bijbetekenissen van de term volgens Asl zijn: 'van goede gezondheid'; 'onberispelijk'; 'productief voor gunstig kamma resultaat'; 'vaardig'. Het moet opgemerkt worden dat Asl de betekenis 'vaardig' uitsluit wanneer de term wordt toegepast op staten van bewustzijn (citta).

In M009 is het gedefinieerd als de 10 'koersen van handeling' (kamma patha). In psychologische termen, zijn 'karmisch heilzaam' al die karmische wilshandelingen (kamma cetana) en het bewustzijn en de mentale factoren die daarmee samengaan, die gepaard gaan met 2 of 3 heilzame wortels (zie mula), d.w.z. zonder-hebzucht (alobha), zonder-haat (adosa), en in sommige gevallen ook zonder-begoocheling (amoha (wijsheid, begrip)). Zulke staten van bewustzijn worden beschouwd als 'karmisch heilzaam' omdat het oorzaken zijn van gunstige kamma resultaten/gevolgen (kamma vipaka) en de zaden bevatten voor een gelukkige bestemming of wedergeboorte. M.b.t. deze verklaring moeten twee dingen worden opgemerkt:

A. Het is de wil (cetana) of exacter gezegd de wilshandeling (kamma cetana) (die gepaard gaat met de eerder genoemde wortels) die een staat van bewustzijn (citta) 'goed' of 'slecht' maakt.

B. Het morele criterium in het boeddhisme is de aan- of afwezigheid van de 3 heilzame of morele wortels (mula).

De bovengenoemde verklaringen verwijzen naar de wereldse (zie lokiya) heilzame staten van bewustzijn. Bovenwerelds heilzame (lokuttara kusala) staten, d.w.z. de vier paden van heiligheid (ariya puggala), hebben alleen de corresponderende vier vruchten (phala); deze vormen geen kamma, noch leiden ze tot wedergeboorte, en deze behoren ook tot de goede daden van een arahat (Tabel I 73-80) en zijn meditatieve staten (Tabel I 81-89) die karmisch neutraal zijn (ze zijn louter functioneel, zie kiriya).

Kusala behoort tot een drievoudige divisie van alle soorten van bewustzijn zoals dat aangetroffen wordt in de Abhidhamma (Dhs) — heilzaam (kusala), onheilzaam (akusala) en karmisch neutraal (avyakata) — welke de eerste is van het triaden (tika) schema (matika). Vis 14: 83 en verder.