De tien bezoedelingen

Kilesa

Kilesa

'Bezoedelingen'; 'geest-bezoedelingen'; 'onvolkomenheden'; 'onvolmaaktheden'; 'onheilzame kwaliteiten'; 'onheilzame staten van de geest'.

Alle onheilzame (akusala) mentale staten zijn bezoedelingen. Daarom komen meerdere lijsten van bezoedelingen voor. Zo zijn bijvoorbeeld de vijf hindernissen (pañca nivarana) ook bezoedelingen. Zo maken de hindernissen samen met hun Synoniemen allemaal deel uit van onderstaande lijst.

"Er zijn tien bezoedelingen, zo genoemd, omdat zij 'zelf-bezoedelend' zijn, en omdat zij de mentale factoren bezoedelen die daarmee samengaan. Het zijn: 1. hebzucht (lobha); 2. haat (dosa); 3. begoocheling (moha); 4. eigendunk (mana); 5. speculatieve opvattingen (ditthi); 6. sceptische twijfel (vicikiccha); 7. mentale traagheid (thina); 8. rusteloosheid (uddhacca); 9. gebrek aan morele schaamte (ahirika); 10. gebrek aan moreel ontzag (anottappa)." Vis 22: 49; 22: 65. Zie Tabel II; cetasika.

Voor 1-3, zie mula; voor 4, zie mana; voor 5, zie ditthi; voor 6-8, zie pañca nivarana (1 neigt naar kamacchanda, 2 naar vyapada); voor 9 en 10, zie ahirika anottappa.

De tien zijn uitgelegd in Dhs 1229 en genummerd in Vibh 12. In de sutta's worden geen classificatie's van de kilesa's gevonden, maar de term verschijnt vrij vaak in hen. Voor de gerelateerde term upakkilesa (idem: 'onreinheden') komen verschillende lijsten voor.

De Boeddha onderwijst dat bezoedelingen zich in drie lagen in de geest bevinden. Zie hiervoor anusaya.