De kleinere oorzaken van twiststrijd

Cula Viyuha Sutta

878. Vragensteller: Zij die strikt alleen bij hun eigen meningen (ditthi) blijven, worden het oneens met anderen. En zij beweren allemaal de enige expert te zijn en verklaren dit: 'Iemand die dit begrijpt kent de waarheid, en wie dit verwerpt is onvolmaakt.'

879. En op die manier in onenigheid geraakt, redentwisten zij (onder elkaar). Ze zeggen: 'De andere persoon is een dwaas, geen expert.' Aangezien zij allemaal (volgens eigen zeggen) deskundige praters zijn, wat is dan de ware verklaring hiervan?

880. De Boeddha: Als iemand, die de mening van een ander niet tolereert een dwaas is, een sukkel en een domkop, dan zijn zij allemaal dwazen zonder begrip, omdat zij allemaal alleen bij hun eigen meningen (ditthi) blijven.

881. Als iemand door zijn eigen mening wordt gezuiverd, zuiver in wijsheid, een expert is en intelligent is — dan zou er geen onder hen van ondergeschikte wijsheid zijn. Dan zijn zij namelijk allemaal in gelijke mate (omdat zij allemaal beweren van perfecte wijsheid te zijn) tot dogmatische opvattingen (ditthi) gekomen.

882. Ik zeg niet, dat waar de dwazen afzonderlijk voor pleiten, waar is. Zij maken hun eigen persoonlijke meningen (ditthi) tot de waarheid. Daarom bepalen zij dat een ander persoon een dwaas is.

883. Vragensteller: Wat sommigen zeggen is waar en echt, anderen zeggen dat het leeg en onwaar is. Zo komen zij tot strijd en gesteggel. Waarom verkondigen de kluizenaars niet één leerstelling?

884. De Boeddha: De waarheid is dat er inderdaad één (leerstelling) is, en de kenner ervan gaat daar niet over in discussie (twiststrijd). Er is niet een tweede. Omdat er diverse 'waarheden' worden verkondigd, spreken de kluizenaars niet over één en dezelfde (leerstelling).

885. Vragensteller: Waarom verklaren de disputanten die beweren zelf een expert te zijn, 'waarheden' zo verschillend? Zijn er in realiteit verschillende waarheden of volgen zij louter hun eigen redenering?

886. De Boeddha: Er zijn niet veel verschillende waarheden in de wereld, behalve die welke worden vermoed vanwege (foutieve) waarneming. Uitgaande van louter sofisme in hun opvattingen, claimen ze een dualiteit: 'Dit is waar en dat is onwaar.'

887. De dwaas maakt zich afhankelijk (nissito) van wat is gezien, gehoord en herkend, van rite en ceremonies. Hij kijkt minachtend (mana) op anderen neer, en zegt: 'Die andere persoon is een dwaas, die is niet perfect.' Zo oordeelt hij en hij is daar gelukkig mee.

888. Alleen omdat iemand die denkt dat een ander een dwaas is en zichzelf daarom een expert noemt, zo iemand die zichzelf een expert noemt, beledigt zichzelf en anderen.

889. Degene die vol starre, vaststaande opvattingen is, opgeblazen van trots (mada) en arrogantie (mana), die zichzelf 'perfect' acht, wordt naar zijn eigen mening gezalfd omdat hij stevig aan zijn visie (ditthi) vasthoudt.

890. Als iemand een ander laag noemt, is hijzelf van lage wijsheid. En als iemand naar eigen zeggen perfecte wijsheid heeft verworven (dat is wat al die kluizenaars zeggen), dan zijn er geen dwazen onder kluizenaars.

891. 'Degenen die een andere leerstellige visie verkondigen, hebben het verkeerd begrepen.' Zo verkondigen de kluizenaars veel verschillende opvattingen (ditthi) omdat ze gehecht zijn aan hun eigen meningen (ditthi).

892. Zij die gehecht zijn aan hun (eigen) meningen blijven erbij dat zuiverheid (van inzicht) alleen bij hen bestaat, en zij ontkennen zuiverheid (van inzicht) in andere leerstellingen. Zo zijn deze kluizenaars stevig gehecht aan hun meningen.

893. Zij die stevig verankerd zijn in zelfzuchtige gehechtheid (mamatta), hoe kan hij anderen zo als zijnde dwaas beschouwen? Hij gaat zelf om met dwaasheid. Hij die anderen 'dwaas' en 'houder van een onzuivere leer' noemt, nodigt inderdaad uit tot geredetwist.

894. Stevig vasthoudend aan zijn eigen visie en afhankelijk (nissito) van zijn eigen criteria, gaat hij de strijd aan in de wereld. Maar de wijze die aan geen enkele leerstelling is gehecht (anissito), gaat geen enkele twiststrijd aan in de wereld.