De rivier

Nadi Sutta

Alles wordt weggerukt.

Te Savatthi. Daar sprak de Gezegende: "Monniken, veronderstel dat er een rivier is die van de bergen naar beneden stroomt, ver gaat, in een snelle stroomversnelling, alles met haar meesleurt en dat er aan beide kanten kasa gras, kusa gras, riet, birana gras en bomen groeiden. Dan zou een man die door de stroomversnelling meegenomen wordt, zich vastgrijpen aan het kasa gras, maar het gras zou losscheuren, en zo, vanwege die oorzaak, zal hij tot rampspoed vervallen. Hij zou zich vastgrijpen aan het kusa gras (...) het riet (...) het birana gras (...) de bomen, maar zij zouden losscheuren, en zo, vanwege die oorzaak, zal hij tot rampspoed vervallen."

"Op dezelfde manier is er het geval waarin een niet geïnstrueerde (assutava), in cirkels dolende persoon — die geen eerbied heeft voor de edelen (ariya puggala), die niet bedreven of gedisciplineerd is in hun Dhamma, die geen eerbied heeft voor mensen met integriteit, die niet goed bedreven en gedisciplineerd is in hun Dhamma — die vorm (kaya) beschouwt als zijnde het zelf (atta), of hij beschouwt het zelf als zijnde vorm, of hij beschouwt vorm alsof dat in het zelf is, of hij beschouwt het zelf alsof dat in vorm is. Die vorm scheurt van hem weg, en zo, vanwege die oorzaak, zal hij tot rampspoed vervallen."

"Hij beschouwt gevoel (vedana) als zijnde het zelf, of hij beschouwt het zelf als zijnde gevoel, of hij beschouwt gevoel alsof dat in het zelf is, of hij beschouwt het zelf alsof dat in gevoel is. Dat gevoel scheurt van hem weg, en zo, vanwege die oorzaak, zal hij tot rampspoed vervallen."

"Hij beschouwt waarneming (sañña) als zijnde het zelf, of hij beschouwt het zelf als zijnde waarneming, of hij beschouwt waarneming alsof dat in het zelf is, of hij beschouwt het zelf alsof dat in waarneming is. Die waarneming scheurt van hem weg, en zo, vanwege die oorzaak, zal hij tot rampspoed vervallen."

"Hij beschouwt mentale formaties (sankhara) als zijnde het zelf, of hij beschouwt het zelf als zijnde mentale formaties, of hij beschouwt mentale formaties alsof dat in het zelf is, of hij beschouwt het zelf alsof dat in mentale formaties is. Die mentale formaties scheuren van hem weg, en zo, vanwege die oorzaak, zal hij tot rampspoed vervallen."

"Hij beschouwt bewustzijn (viññana) als zijnde het zelf, of hij beschouwt het zelf als zijnde bewustzijn, of hij beschouwt bewustzijn alsof dat in het zelf is, of hij beschouwt het zelf alsof dat in bewustzijn is. Dat bewustzijn scheurt van hem weg, en zo, vanwege die oorzaak, zal hij tot rampspoed vervallen."

"Welnu, monniken, wat denken jullie: is vorm blijvend of vergankelijk?"

"Vergankelijk, heer."

"Is gevoel blijvend of vergankelijk?"

"Vergankelijk, heer."

"Is waarneming blijvend of vergankelijk?"

"Vergankelijk, heer."

"Zijn mentale formaties blijvend of vergankelijk?"

"Vergankelijk, heer."

"Is bewustzijn blijvend of vergankelijk?"

"Vergankelijk, heer."

"Zo moet elke soort van vorm of die in het verleden, in de toekomst of in het heden is verrezen, groot of klein, in je of buiten je, ondergeschikt of verheven, ver weg of dichtbij, met juist begrip aldus aanschouwd worden: 'Dit is niet van mij, dit ben ik niet, dit is niet mijn zelf.'"

"Zo moet elke soort van gevoel (...)"

"Zo moet elke soort van waarneming (...)"

"Zo moeten elke soort van mentale formaties (...)"

"Zo moet elke soort van bewustzijn of die in het verleden, in de toekomst of in het heden is verrezen, groot of klein, in je of buiten je, ondergeschikt of verheven, ver weg of dichtbij, met juist begrip aldus aanschouwd worden: 'Dit is niet van mij, dit ben ik niet, dit is niet mijn zelf.'"

"De geïnstrueerde edele discipel (ariyasavaka), monniken, die het zo ziet, hunkert niet naar materiële vorm, gevoel, waarneming, mentale formaties en bewustzijn[1]. Door vlekkeloosheid (viraja) is hij onthecht (viraga), door onthechting is hij bevrijd (vimutti); in bevrijding ontstaat het besef dat hij bevrijd is, en hij begrijpt onmiddellijk: 'Geboorte is vernietigd (khina jati), het heilige leven (magga brahmacariya) is geleefd, wat gedaan moest worden is gedaan (katam karniyam), er is niets meer van dit dat nog tot enige staat van bestaan komt (naparam itthattaya)[2].'"

Eindnoten

[1] Zie pañca upadana kkhandha.

[2] Voor uitleg, raadpleeg De uiteindelijke kennis.

Document info
RegID S22-093
Bijgewerkt 29 januari 2023 00:15:57
Auteur Peter van Loosbroek — Ananda
Locatie www.sleuteltotinzicht.nl
Copyright Zie a.u.b. copyright www.sleuteltotinzicht.nl/glb_copyright.htm
Overig Geen