Onverstoorbaarheid en geluk

Inhoudsopgave

Een kalm wateroppervlak is als een spiegel

Onbeweeglijke staat van de geest

Onvergelijkbaar aanpassingsvermogen

Onvergelijkbaar geluk

Extra aanbevelingen

Een kalm wateroppervlak is als een spiegel

Wanneer het kalm weer is, kan het wateroppervlak de omgeving helder weerspiegelen. Maar als er een storm de kop opsteekt is er sprake van 'toename' (papañca). Zeker als die storm ook nog zand, bladeren, takjes etc. in z'n zucht met zich meeneemt. Deze storm, deze toename, kan je beschouwen als chaos. Zelfs als dit minimaal aanwezig is.

De minst geringste chaos brengt het wateroppervlak in beroering, in beweging. Hierdoor raakt het wateroppervlak verstoord. De omgeving wordt er niet helder in weerspiegeld. Ook de geest kan in een dergelijke toestand verkeren. Wanneer hij niet volledig kalm en vredig is, wanneer hij onrustig is, zal hij snel verstoord (iñjita) raken. Dit leidt tot aannames (sarambhapi) en een verkeerde visie waardoor de bevrijding van lijden onmogelijk is.

Maar als de storm, met de eventuele andere bij-dingen, volledig is gaan liggen, wanneer het rustig geworden is, dan is er geen toename en dus ook geen chaos. Dan is er niets dat het wateroppervlak in beroering brengt, in beweging brengt. Het wateroppervlak blijft onverstoord en de omgeving wordt er helder in weerspiegeld. Ook de geest kan in een dergelijke toestand verkeren. Wanneer hij volledig kalm en vredig is, dan heeft hij 'het onverstoorbare bereikt' (aneñja). Hier is het idee van 'ik', het idee van 'zelf' volledig afwezig (attanuditthimuhacca).

Onbeweeglijke staat van de geest

Dit is de gelijkmoedige staat van de geest, een mentale stabiliteit die onder alle omstandigheden onbeweeglijk blijft. Een staat waarin de geest zich door niets in de wereld laat beïnvloeden en daarom door niets laat verstoren, op sleeptouw laat nemen of van de wijs laat brengen. Er is niets in de wereld dat hij vastgrijpt. Dit is een staat van de geest die net zo onbeweeglijk is zoals een stil en kalm wateroppervlak zodat hij 'de dingen kan zien zoals ze werkelijk zijn'. De voorwaarde voor de volledige bevrijding van alle lijden.

Onvergelijkbaar aanpassingsvermogen

Het zou kunnen dat er een idee in je oprijst dat deze staat van de geest star en stram is omdat hij 'onbeweeglijk' is. Maar het is juist deze geest die tegelijkertijd over een onvoorstelbaar groot aanpassingsvermogen beschikt. Waarom is dat zo? Omdat hij zich nergens in de wereld aan vastgrijpt.

Onvergelijkbaar geluk

En het zou kunnen dat er een idee in je oprijst dat deze staat van de geest saai is. Maar het is juist deze geest die constant doordrongen is van een geluk dat weinig mensen in de wereld kennen. Waarom is dat zo? Omdat hij zich nergens in de wereld aan vastgrijpt.

Extra aanbevelingen