Krachten

Bala

Vijf mentale krachten.

bala

'Krachten'; 'vermogens'.

De Boeddha noemt vijf aspecten die cruciale krachten vormen van onze mentale kern — de kern zoals wij die dienen te ontwikkelen voor de volledige bevrijding van alle lijden. Mits inzicht meditatie op de correcte wijze wordt beoefend, heeft iedereen het potentieel in zich deze mentale krachten ten volle te ontwikkelen.

Het zijn mentale krachten die nodig zijn op de weg naar bevrijding. Deze krachten ondersteunen het realiseren van je ware aard, hetgeen het ongeconditioneerde (asankhata oftewel Nibbana) is. Alle andere dingen in je en om je heen, alle dingen die waarneembaar en voelbaar zijn, zijn opgekomen (uppajjati) afhankelijk van iets anders en moeten allemaal weer vergaan. Dat is hun ware aard. Ze zijn geconditioneerd. Het geconditioneerde is niet onze ware aard. Om die geconditioneerde dingen te overwinnen is mentale kracht van essentieel belang. Ons doel is niet om afhankelijk (nissito), maar om onafhankelijk (anissito) te zijn. Waar afhankelijkheid is, daar kan geen vrijheid zijn. Daar kan geen bevrijding van lijden zijn.

Onder de verscheidene groepen van krachten zijn de volgende de meest frequente die in de teksten voorkomen. Wanneer deze ontwikkeld zijn, vertegenwoordigen ze de krachten van onze kern (Het hart).

1. geloof/zelfvertrouwen (saddha); 2. energie (viriya); 3. indachtigheid (sati); 4. concentratie (samadhi); 5. wijsheid (pañña).

Hun bijzondere aspect, in vergelijking met de corresponderende 5 spirituele vermogens (indriya 15-19), is dat zij onaantastbaar zijn door hun tegenpolen:

  1. De kracht van geloof is onaantastbaar door: ongeloof.
  2. De kracht van energie is onaantastbaar door: luiheid.
  3. De kracht van indachtigheid is onaantastbaar door: vergeetachtigheid.
  4. De kracht van concentratie is onaantastbaar door: verwardheid.
  5. De kracht van wijsheid is onaantastbaar door: onwetendheid.

Zij vertegenwoordigen daarom het aspect van stabiliteit in de spirituele vermogens (indriya). Overeenkomstig A05-015, manifesteert zich de 1e kracht in de 4 kwaliteiten van de in de stroom getredene (sotapannassa angani); de 2e kracht in de 4 juiste inspanningen (padhana); de 3e kracht in de vier fundamenten van indachtigheid (satipatthana); de 4e kracht in de 4 meditatieve verdiepingen (jhana); en de 5e kracht manifesteert zich in de volledige bevatting van de vier Edele Waarheden (cattari ariya sacca). A05-015; S48-043; S50, Bala Samyutta

Deze vijf vermogens vertegenwoordigen de volgende aspecten van het Achtvoudige Pad:

  1. Geloof (saddha) de 1e factor.
  2. Energie (viriya) de 6e factor.
  3. Indachtigheid (sati) de 7e factor.
  4. Concentratie (samadhi) de 8e factor.
  5. Wijsheid (pañña) de tussenliggende fase van de 8e factor naar de 1e factor van het Pad waarin de ontwikkeling van wijsheid plaatsvindt.

Het is belangrijk dat de vermogens goed in evenwicht zijn, zie indriya samatta.

In A07-003 worden de krachten van morele schaamte (hiri) en moreel ontzag (ottappa) aan de hiervoor genoemde 5 krachten toegevoegd. Verscheidene andere groepen van 2 (zie patisankhana bala), 4, 5, en meer krachten worden in de teksten genoemd. Voor de 10 krachten van een Boeddha, zie dasa tathagata bala.

Document info
RegID 6AO1BM7uEETkDnX
Bijgewerkt 19 december 2025 17:43:07
Auteur Peter van LoosbroekAnanda
Locatie www.sleuteltotinzicht.nl
Copyright Zie a.u.b. copyright www.sleuteltotinzicht.nl/glb_copyright.htm
Overig Geen