Functioneel bewustzijn

Kiriya citta

kiriya citta

'Functioneel bewustzijn'; 'karmisch niet-operatief bewustzijn'; 'karmisch onafhankelijke functies'.

Kiriya citta is gelijk aan kriya citta. Het is een naam voor die staten van bewustzijn die noch karmisch heilzaam (kusala) noch karmisch onheilzaam (akusala) noch karmische gevolgen zijn (vipaka). Dat betekent dat ze onafhankelijk van kamma functioneren.

Zo worden al die wereldse mentale toestanden (citta's) genoemd in de arahat die vergezeld gaan van 2 of 3 heilzame wortels (afwezigheid van hebzucht alobha, afwezigheid van haat adosa, afwezigheid van begoocheling amoha), die in de arahat karmisch neutraal zijn. Ze komen overeen met de karmisch heilzame toestanden van een niet-arahat (zie Tabel I 1-8 en 73-89), evenals het wortelloze vreugde voortbrengende (hasituppada) geestesbewustzijn element (mano viññana dhatu) van de arahat (Tabel I 72).

Verder vervult het geesteselement (mano dhatu) de functie van aandacht schenken (avajjana) naar het zintuigobject (Tabel I 70).

Het geestesbewustzijn element (mano viññana dhatu) vervult de functies van bepalen (votthapana) naar het mentale object (Tabel I 71).

Geesteselement (mano dhatu) en geestesbewustzijn element (mano viññana dhatu) komen uiteraard in alle wezens voor.

Samen met het kamma resulterende bewustzijn (vipaka) behoort bovenstaande tot de groep van 'karmisch neutraal bewustzijn' (avyakata). Zie Tabel I, laatste kolom.

Extra aanbevelingen