Rekenschap houden met de dood

marana

'Dood'.

Er zijn in deze wereld mensen met allerlei verschillende achtergronden die een grote afkeer (patigha) hebben voor het woord 'dood', laat staan dat zij de dood nader in beschouwing zullen nemen. Verblind door het idee van een lang leven, goede gezondheid, jeugdigheid en voorspoed, vergeten zij volkomen het feit dat zij onderworpen zijn aan de dood. Ondergedompeld in de voorbijgaande plezieren van de vijfvoudige zintuigen, zoeken zij alleen maar naar materiële vooruitgang in de wereld, houden geen rekenschap met de gevolgen in een toekomstig leven hierna, en zijn zij toegeeflijk in de immorele gecombineerde daden via het lichaam (kaya kamma), de spraak (vaci kamma) en de gedachten (mano kamma). Zij beschouwen dit vergankelijke en verdwijnende leven als onvergankelijk en altijd blijvend. Maar de zintuiglijke jacht is in werkelijkheid niets meer dan een vlucht voor de realiteit, met angst (bhaya) als basis.

Het is om een gevoel van onvoldaanheid te doen ontstaan in deze verblinde (moha) en onwetende (avijja) mensen; het is om het snerpende verdriet te sussen vanwege de scheiding van bezielde objecten zoals ouders en kinderen, en van onbezielde objecten zoals rijkdom en bezittingen; het is om de Leer van vergankelijkheid (anicca) in alle wezens in te prenten en hen daarbij te overtuigen van het onbevredigende (dukkha) kenmerk van het leven en hen de weg te wijzen naar een altijd durende vrede (Nibbana) — dat de Boeddha predikte over de dood.

Iemand die de Leer van de Boeddha niet begrepen heeft, is verblind door het idee van een lang leven en beschouwt zichzelf als onsterfelijk, ondanks het feit dat hij vele doden om zich heen kan zien; hij is verblind door het idee van goede gezondheid en beschouwt zichzelf als zijnde vrij van ziekte, terwijl hij ontelbare zieke mensen om zich heen kan zien; hij is verblind door zijn jeugdigheid en ondanks het feit dat hij veel oude en afgetakelde mensen om zich heen ziet, beschouwt hij zichzelf als iemand die niet onderhevig is aan ouderdom; hij is verblind door rijkdom en voorspoed, terwijl hij ontelbare mensen die aan extreme armoede blootgesteld zijn om zich heen kan zien. En nooit denkt hij er maar één moment over na, dat ook hij aan zo'n staat onderworpen kan zijn.

Zo was er een koopman, Mahadhana, die besloten had een aantal dagen op dezelfde plek te blijven. Maar de Boeddha wees hem erop dat hij er niet als vanzelfsprekend van uit moest gaan dat hij meerdere dagen op dezelfde plaats zal verblijven.

Extra aanbevelingen