De tien perfectheden

Dasa paramita

paramita

'Perfectheid'.

Synoniem: parami. Er zijn 10 paramita's die de Bodhisatta gedurende zijn vorige levens ontwikkelde. Als de asceet Sumedha sprak hij zijn wens uit om het Boeddhaschap te verwerven, aan de voeten van Boeddha Dipankara, een van de vorige Boeddha's. Boeddha Diphankara deed de voorspelling dat Sumedha geboren zou worden als de Boeddha Gotama.

Deze tien perfectheden ontwikkelde de Bodhisatta in zijn vorige levens die hem uiteindelijk naar het Boeddhaschap leidde. Deze staat kan niet in één enkel leven bereikt worden en er is een sterke wil voor nodig, maar iedereen met de juiste aspiratie kan deze staat bereiken. Echter, wij hoeven niet per definitie de aspiratie te hebben een Boeddha te worden. Het zijn slechts enkele wezens die dit bijzondere doel bereiken. En tussen Boeddha's is ook een beduidend verschil. Zo was de Boeddha Gotama een Samma Sambuddha terwijl andere Pacceka Buddha's zijn.

De verlichting van een Boeddha is gelijk aan de verlichting van een arahat. Een Boeddha is altijd een arahat, maar een arahat is niet altijd een Boeddha. Een arahat heeft de verlichting gerealiseerd via de instructies van een Boeddha. Het doel in het boeddhisme is het realiseren van verlichting, bevrijding van lijden. Elk wezen staat voor die taak. Daarom vormen deze perfectheden voor iedereen cruciale kernpunten om dagelijks te cultiveren.

Aan elke paramita zijn vier aspecten verbonden: 1. een eigenschap; 2. een functie; 3. een manifestatie; 4. een directe oorzaak. Dit helpt een goed inzicht te krijgen in de betekenis van deze perfectheden oftewel de paramita's.

1. Als hun eigenschap hebben ze, dat ze het voordeel van anderen zijn.
2. Als hun functie hebben ze het verlenen van hulp aan anderen.
3. Als hun manifestatie hebben ze de wens voor het welzijn van anderen of Boeddhaschap.
4. Als hun directe oorzaak hebben ze groot mededogen oftewel mededogen en vaardige middelen (heeft betrekking op mentale factoren).

Opsomming dasa paramita

De perfectie van vrijgevigheid

1. Dana paramita

Vrijgevigheid heeft de eigenschap om afstand van dingen te kunnen doen; haar functie is om begeerte naar dingen die weggegeven kunnen worden, te verdrijven; haar manifestatie is een ongehechtheid aan rijkdom en een gunstige staat van bestaan; een object dat opgegeven kan worden is haar directe oorzaak.

De perfectie van moraliteit

2. Sila paramita

Moraliteit oftewel deugdzaamheid heeft de eigenschap van vorming, van het in orde brengen (silana). Coördinatie (samadhana) en vestigen (patitthana) worden ook als hun eigenschap aangeduid. Haar functie is om morele verdorvenheid te verdrijven, of haar functie is het bevorderen van onberispelijk gedrag; haar manifestatie is morele zuiverheid; morele schaamte (hiri) en moreel ontzag (ottappa) is haar directe oorzaak.

De perfectie van verzaking

3. Nekkhamma paramita

Verzaking heeft de eigenschap om de zintuiglijke hartstocht naar het bestaan (kama bhava) te verlaten; haar functie is om hun onbevredigdheid te bevestigen; haar manifestatie is de terugtrekking van deze; een gevoel van spirituele noodzakelijkheid (samvega) is haar directe oorzaak.

De perfectie van wijsheid

4. Pañña paramita

Wijsheid heeft de eigenschap van het doordringen van de ware specifieke natuur (van fenomenen), of de eigenschap van echt doordringen (pativedha), zoals de doordringing van een pijl welke is afgeschoten door een bekwaam schutter; haar functie is om het objectieve veld te belichten zoals een lamp; haar manifestatie is niet-verwardheid, zoals een gids in een woud; concentratie, of de vier Edele Waarheden, zijn haar directe oorzaak.

De perfectie van energie

Viriya paramita

Energie heeft de eigenschap van vastberadenheid; haar functie is om te versterken of onderbouwing; haar manifestatie is onvermoeibaarheid; een gelegenheid voor het ontstaan van energie, of een gevoel van spirituele noodzakelijkheid (samvega) is haar directe oorzaak.

De perfectie van verdraagzaamheid

6. Khanti paramita

Verdraagzaamheid heeft de eigenschap van tolerantie; haar functie is om het aangename en het onaangename te verdragen; haar manifestatie is tolerantie of het niet in opstand komen; de dingen zien zoals ze werkelijk zijn (yathabhuta) is haar directe oorzaak.

De perfectie van waarheidsliefde

7. Sacca paramita

Waarheidsliefde heeft de eigenschap van eerlijkheid in spreken; haar functie is te kunnen verifiëren overeenkomstig de feiten; haar manifestatie is uitmuntendheid; eerlijkheid is haar directe oorzaak.

De perfectie van vastberadenheid

8. Adhitthana paramita

Vastberadenheid heeft de eigenschap van besluitvaardigheid omtrent de vereisten voor verlichting^[1]; haar functie is om haar tegenpolen te overwinnen; haar manifestatie is onwrikbaarheid in die taak; de benodigdheden voor verlichting zijn haar directe oorzaak.

De perfectie van liefdevolle vriendelijkheid

9. Metta paramitta

Liefdevolle vriendelijkheid heeft de eigenschap het welzijn (van levende wezens) te promoten; haar functie is het voorzien in hun welzijn, of haar functie is om wrokgevoelens te verwijderen; haar manifestatie is vriendelijkheid; het zien van de goede kant van wezens is haar directe oorzaak.

De perfectie van gelijkmoedigheid

10. Upekkha paramita

Gelijkmoedigheid heeft de eigenschap het aspect van neutraliteit te bevorderen; haar functie is om dingen onpartijdig te zien; haar manifestatie is het afnemen van aantrekking en verwerping (anurodhapativirodha): bespiegeling van het feit dat alle wezens erfgenamen zijn van hun eigen kamma's zijn haar directe oorzaak.

Eindnoten

^[1] De vereisten van verlichting zijn de paramita's zelf, verdeeld in twee groepen: de vereisten van verdienste (puññasambhara) en de vereisten van kennis (ñanasambhara).