Wat is Nibbana?

Wat is Nibbana?

Accutam thanam, 'de onveranderlijke plaats' is een ander woord voor Nibbana — het onsterfelijke. Alles verandert, maar deze regel gaat niet op voor Nibbana omdat Nibbana het ongeconditioneerde (asankhata) is. In tegenstelling tot samsara, het bestaan van verschijnselen, is Nibbana eeuwig (dhuva), wenselijk (subha), en gelukkig (sukha).

Volgens het boeddhisme zijn alle dingen, werelds of bovenwerelds, geclassificeerd in twee groepen, namelijk: datgene dat geconditioneerd is door oorzaken (sankhata) en datgene dat niet geconditioneerd is door oorzaken (asankhata). "De volgende drie zijn de kenmerken van alle geconditioneerde dingen (sankhatalakkhanani): opkomen (uppada), vergaan (vaya) en verandering van toestand (thitassa aññatattam)." Opkomen, ontstaan of worden is een essentieel kenmerk van alles dat geconditioneerd is door een oorzaak of oorzaken. Dat wat opkomt of wordt, is onderworpen aan verandering en ontbinding. Elk geconditioneerd ding is een constant worden en is eeuwig aan het veranderen. De universele wet van verandering geldt voor alles in de kosmos — zowel mentaal als fysiek — van de meest minuscule kiem tot aan het hoogste wezen of het meest massale object. De geest, hoewel die niet waarneembaar is, verandert zelfs sneller dan materie.

Nibbana, een bovenwereldse staat, gerealiseerd door Boeddha's en Arahats, is verklaard door geen enkele oorzaak geconditioneerd te zijn. Vandaar dat het niet onderworpen is aan worden, verandering en ontbinding. Het is zonder geboorte (ajata), zonder ouderdom (ajara) en het is onsterfelijk (amara). Strikt gesproken is Nibbana noch een oorzaak, noch een gevolg. Daarom is het uniek (kevala). Alles dat van een oorzaak ontspringt moet onvermijdelijk weer verdwijnen, en zoiets is onwenselijk (asubha).

Het leven is iemands dierbaarste bezit, maar wanneer iemand geconfronteerd wordt met onoverkomelijke moeilijkheden en onverdraagbare lasten, wordt dat leven een ondraagbare last. Soms probeert men bevrijding te vinden door een einde aan het leven te maken alsof zelfmoord alle individuele problemen zal oplossen. Lichamen worden verfraaid en aanbeden. Maar zulke bekoorlijke, aanbiddelijke en verlokkelijke vormen, worden extreem verwerpelijk wanneer zij door de tijd en door ziekten misvormd worden. Mensen verlangen ernaar om vredig en gelukkig met hun verwanten te leven, omringt met amusement en geneugten, maar als door een of ander ongeluk het slechte van de wereld ingaat tegen hun ambities en verlangens, is het onvermijdelijke verdriet onbeschrijfelijk scherp. De volgende prachtige parabel illustreert op een gepaste manier de voorbijgaande natuur van het leven en haar aanlokkende geneugten.

Uit de Dhammapada.